انتشار گزارش روز گذشته سرویس جهانی بی‌بی‌سی درباره مستندات «آزار جنسی و قتل» نیکا شاکرمی نوجوان ۱۶ ساله معترض در ناآرامی‌های خیابانی سال ۱۴۰۱، واکنش‌های زیادی را در پی داشته و فعالان سیاسی ایرانی و کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره آن به اظهارنظر پرداخته‌اند.
آگهیبیبیسی جهانی در گزارشی که روز سه‌شنبه ۳۰ آوریل (۱۱ اردیبهشت) منتشر کرد گفت به یک «سند خیلی محرمانه» دست یافته که نشان می‌دهد نیکا شاکرمی، دختر نوجوان شرکت کننده در اعتراض‌های ۱۴۰۱ پس از دستگیری توسط نیروهای امنیتی ایران، مورد «آزار و اذیت جنسی» و «ضرب و شتم» قرار گرفته و سپس کشته شده است.
نرگس محمدی، فعالِ حقوق بشر زندانی در ایران و برنده جایزه نوبل صلح روز چهارشنبه ۱ مه (۱۲ اردیبهشت) در پیامی از زندان اوین گفت: «نیکای شجاع، قامت تو تجسم “اقتدار معترض” است و جنایت متعرضان، نشان ذلت حکومت است. جمهوری اسلامی چه رسوا حکومتی است که زنان را به بهانه موهایشان بازداشت، زندانی و سرکوب می‌کند و به همان زن تعرض جنسی می‌کند.»
وی در ادامه گفته است که «هربار لحظه‌هایی را که در دست متوحشان بدنام تاریخ از سر گذراندی، در ذهنم تصویر می کنم از یک سو شهامت و باورت به آزادی و اراده‌ات برای مبارزه تا پای جانت را غبطه می‌خورم و سرشار از شور مبارزه و مقاومت می‌شوم و از سوی دیگر از شدت رذالت، شقاوت و شرارت حکومتی که برای حفظ قدرت دست به هر جنایتی میزند ، اندوه و خشمی عمیق بر جانم چنبره میزند.»
رضا پهلوی، فرزند آخرین پادشاه ایران نیز با انتشار توییتی نوشت: «مرتکبان جنایت علیه نیکا شاکرمی، و مسئول اصلی آن علی خامنه‌ای به دست عدالت سپرده خواهند شد. در کنار مادر گرامی نیکا و خواهر شجاعش آیدا شاکرمی که با وجود همه تهدیدها و فشارها، مبارزه او برای آزادی را ادامه داده‌اند، هستیم.»
نسرین شاکرمی، مادر نیکا، در استوری صفحه اینستاگرام شخصی خود این پیام آقای پهلوی را به اشتراک گذاشته است.
علی کریمی، فوتبالیست سابق تیم ملی ایران و از چهره‌های سرشناس مخالف حکومت در اعتراضات اواخر تابستان و پاییز ۱۴۰۱، نیز با انتشار توییتی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شماها مزدوران خامنه‌ای به دختران ایران تجاوز نکنید، نمی‌خواد برای پهلوی شکسته و فرق شکافته و واقعه کربلا گریه کنید».
حامد اسماعیلیون، فعال مدنی و از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی، هم در این باره نوشت: «نیکای عزیز، نه بخششی در کار است نه فراموشی. قاتلین بی‌رحم و جنایتکار تو مجازات خواهند شد.»
در سند مورد استفاده بی‌بی‌سی جهانی، که یورونیوز فارسی نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت آن را تأیید کند، به نقل از ماموری به نام بهروز صادقی آمده است: «بعد از آنکه از بازداشتگاه بسیج مجدداً متهمه را سوار کردیم تا ما را دید مجدداً به فحاشی ناموسی مشغول شد. آرش کلهر با جورابش دهان وی را بست اما همچنان به سمت ما لگد می‌زد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
بر اساس سند مورد اشاره، یکی دیگر از ماموران به نام آرش کلهر گفته است «وقتی متهمه مجدداً شروع به داد و بیداد و تقلا کرد، لحظه‌ای موبایلش را روشن کرده و دیده صادق منجزی همانگونه که روی متهمه نشسته است دستش در شلوار اوست.»
در این سند، اگرچه صادق منجزی موضوع مطرح شده توسط آرش کلهر را را رد کرده، اما گفته است که انکار نمی‌کند وقتی روی نیکا شاکرمی نشسته بود و باسن او نیکا را لمس کرد، «تحریک» شده بود. طبق این گزارش ماموران مذکور پس از مقاومت نیکا شاکرمی، او را با ضربات باتوم مضروب کرده و کشته‌اند.
مسیح علی‌نژاد، کنشگر حوزه زنان، نیز با انتشار پستی نوشت: «نیکای شجاع حتی وقتی گیر سپاهیان وحشی خامنه‌ای افتاد، یک تنه با آنها جنگید، جنگید، جنگید. به سپاهی‌های متجاوز التماس نکرد که به او رحم کنند، لگد زد، فریاد زد و اینگونه بود که آنها رهبر واقعی میدان مبارزه را شناختند.»
اخبار مرتبط با مرگ نیکا شاکرمی همچنین فعالان مدنی و سیاسی داخل ایران را نیز به واکنش واداشته است.
حسین رونقی، فعال سیاسی، با «جنایت» خواندن آنچه بر نیکا شاکرمی گذشته است نوشت: «شما جنایت‌کارید. تقاص هر آنچه با مردم ایران کرده‌اید را پس می‌دهید.»
این زندانی سابق سیاسی اضافه کرد: «آنچه از این روزها باقی می‌ماند شجاعت و مقاومت «نیکا شاکرمی» است که به تنهایی در مقابل شرارت و بزدلی شما ایستاد و سرخم نکرد. نام او تا ابد در آسمان ایران خواهد درخشید؛ از شما به ننگ و تباهی یاد خواهد شد.»
آذر منصوری، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب اتحاد ملت، نیز در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس گزارش منتشره را «تلخ، تکان‌دهنده و جانسوز» خواند و نوشت: «چرا مقام‌های حکومت ساکتند؟ چرا توضیح نمی‌دهند؟ محض رضای خدا کاری کنید که باور کنیم این گزارش نادرست است.»
صادق زیباکلام، فعال سیاسی داخل ایران، نیز با انتشار پستی این گزارش را «غیرقابل باور» خواند و نوشت: «چجوری می‌شه حکایت نیکا را باورکرد؟ چجوری می‌شه باورکرد که از دهه ۶۰ رسیدیم به اینجا؟ اگه حقیقت داشته باشه (چون هنوز نمی‌تونم باورکنم)، در آن صورت بدبختی واقعی ایران آینده نه خشک شدن دریاچه ارومیه است، نه کم‌آبی و خشکسالی و فرونشست زمین و نه مهاجرت دکترها. مصیبت واقعی رسیدن به این نقطه است.»
در میان جامعه هنری نیز مهدی یراحی، خواننده، که پیشتر به دلیل حمایت از اعتراضات سال ۱۴۰۱ با حکم زندان روبرو شده بود در یک پست در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس عکسی از کودکی نیکا شاکرمی را منتشر کرد و نوشت: «به مهسا به نیکا؛ به خشم و خون نگر».
آگهیاین عبارت بخشی از متن ترانه «سرود زندگی» آقای یراحی است که پیشتر در جریان اعتراضات خیابانی ایران منتشر شده بود.
اعلام جرم دادستانی تهران علیه برخی از فعالان رسانه‌ای
احمد وحیدی، وزیر کشور ایران، مستند بی‌بی‌سی را «عملیات روانی» خوانده و گفته است هدف تهیه آن انحراف افکار عمومی از تحولات مربوط به جنگ غزه است. آقای وحیدی گفت: «الان دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا در حال حمایت از مردم فلسطین هستند. می‌خواهند توجهات را از این اعتراضات دور کنند.»
او همچنین گفت این مستند به دنبال «مخدوش» کردن حمله پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل بوده است.
همزمان رسانه‌های حکومتی ایران با حمله به سرویس جهانی بی‌بی‌سی، گزارش منتشره توسط این رسانه خبری را زیر سوال برده‌اند.
روزنامه کیهان (وابسته به رهبر جمهوری اسلامی)، جام جم (وابسته به صدا و سیمای ایران) و روزنامه محافظه‌کار وطن امروز اسناد درز کرده را «جعلی» و «دروغ» خوانده و با استناد به گزارش‌های رسمی قوه قضائیه ایران مرگ نیکا شاکرمی را «خودکشی» قلمداد کرده‌اند.
آگهی
قوه قضائیه جمهوری اسلامی در واکنش به انتشار گزارش بی‌بی‌سی جهانی درباره نحوه «آزار و اذیت جنسی و قتل» نیکا شاکرمی در جریان اعتراضات ۱۴۰۱، اعلام کرد که علیه تعدادی از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای که این گزارش را منتشر کردند اعلام جرم کرده است.
خبرگزاری میزان، مرکز رسانه‌ای قوه قضائیه روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت اعلام کرد این افراد در ارتباط با پرونده نیکا شاکرمی، «مطالب کذب، توهین‌آمیز و تبلیغ علیه نظام در فضای مجازی» منتشر کرده‌اند. در ادامه آمده است که «پیشتر به این پرونده رسیدگی دقیق قضایی صورت گرفته» است.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
احسان بداغی، روزنامه‌نگار در ایران، در شبکه ایکس نوشته است که در پی بازنشر و واکنش روزنامه‌نگاران به گزارش بی‌بی‌سی درباره نیکا شاکرمی، با سه خبرنگار برخورد قضائی شده است. آقای بداغی گفت «حسب اطلاع»، مرضیه محمودی، عسل داداشلو و محمد پارسی کسانی هستند که دادستانی علیه‌شان اعلام جرم کرده است.
یلدا معیری، عکاس خبری، در واکنش به ایرادهایی که برخی رسانه‌ها و چهره‌های نزدیک به حکومت ایران از گزارش بی‌بی‌سی گرفته‌اند، در شبکه ایکس نوشته است: «گیرم گزارش بی‌بی‌سی از نیکا شاکرمی موثق نیست! کتک‌زدنهای بی‌امانتون رو که خودمون دیدیم! موقع دستگیری خودم که بودم! وقتی با روسریم داشتین خفه‌ام می‌کردین که حضور داشتم! وقتی به من که یه زنه ۴۳ ساله بودم تعرض جنسی کردید که دیدم!»
آگهیواکنشها از اروپا
«حزب اروپایی دموکرات» در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حکومت ایران باز هم دروغ گفت و مدعی شد که دختر جوان خودکشی کرده است. ما اعضای حزب اروپایی دموکرات رفتار وحشیانه حکومت ایران را محکوم می‌کنیم و قویا خواستار اجرای عدالت برای این دختر جوان و همچنین برای مهسا امینی و همه زنان ایرانی هستیم.»
امانوئل ماورل، نماینده فرانسوی پارلمان اروپا از جناح چپ در پلتفورم ایکس نوشت:
«۱۶ ساله. این همان سنی است که #نیکا شاکرمی شکنجه شد و سپس توسط دژخیمان جمهوری اسلامی ایران به قتل رسید. ارتکاب این گونه ظلم‌ها به جوانان به اسم «ارشاد» دینی، تمام نفاق یک رژیم جنایتکار و تاریک بین را آشکار می کند. #عدالت برای نیکا»