بعد از اعلام کشف ذرات اورانیم در سه مکان اعلام نشده در ایران، گروسی به تهران سفر کرد. او درباره این سفر و این که چه اتفاقاتی ممکن است در مسیر بازرسی و راستیآزمایی برنامه هستهای ایران رخ دهد گفت: «راههایی وجود دارد که به نظر میرسد در حال گشایش است. حالا خواهیم دید که آیا این چنین است یا خیر.»
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی (IAEA) با نگاهی خوشبینانه ابراز امیدواری کرد که راههایی در ارتباط با راستیآزمایی برنامه هستهای ایران در حال گشایش است.
آقای روز گذشته در اندیشکده «شورای روابط خارجی» آمریکا به سفر اخیر خود به تهران اشاره کرد و گفت: «راههایی وجود دارد که به نظر میرسد در حال گشایش است. حالا خواهیم دید که آیا این چنین است یا خیر.»
گروسی در این نشست در پاسخ به سوالی به روزهای اول حضور خود به عنوان مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اشاره کرد که در آن روزها ایران به ماموران آژانس اجازه بازرسی نمیداده است. مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی گفت: «در ماه ژانویه سال گذشته از ایران اخطارهایی مبنی بر محرومیت دسترسی بازرسان دریافت کردیم.» بنابراین مساله مهمی در راه بود که گروسی معتقد است باید نسبت به آن چارهای اندیشیده میشد: «واکنش ما به این موضوع چگونه باشد؟ آیا ما این اتفاق را به سمت یک بحران سوق میدهیم.»
او تاکید کرد که در این جا موقعیت ایران با عراق قابل مقایسه نبوده است. چرا که در عراق جنگ وجود داشت، اما در ایران شرایط صلح برقرار بود و دولت مستقل سر کار بوده است. او ادامه داد: «در این شرایط شما هرکاری که میخواهید انجام دهید باید با دولت آنجا توافق شود.»
او بعد هم سوالاتی مطرح کرد که «پس چگونه این موانع برداشته شد؟ چگونه ایران مجبور شد تا به توافقات بینالمللی که منعقد شده بود، عمل کند؟» گروسی ادامه داد: «در این موارد اطلاعاتی داشتیم که در بعضی مکانها ممکن است فعالیتهایی صورت گرفته باشد که البته فعالیتهایی هم صورت گرفته بود. بنابراین ما به این مکانها رفتیم و توانستیم نمونهبرداری کنیم و با تعجب دیدیم که در مکانی که امروز میتواند، مزرعه، مرکز خرید یا پارکینگ یا هر چیز دیگری باشد، آثاری از فعالیتهای هستهای در گذشته وجود دارد.»
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران پیشتر در اواخر سال گذشته میلادی گفته بود: «جایی که گاوداری است و آهن قراضه در آن میفروشند چطور میتواند سایت هستهای باشد؟» وی تاکید کرده بود که ایران نمیتواند بپذیرد که به آنها بگویند «سایت اعلام نشده» دارند.
با این حال بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک بررسی در سه مکان ورامین، مریوان و تورقوزآباد در حومه تهران ردی از اورانیوم پیدا کردند. در این بررسیها این طور به نظر آمد که سایتهای ورامین و تورقوز آباد در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
به گفته گروسی این یکی از موارد مهم بوده است. چرا که «با تکنولوژی امروزی، پنهان کردن این نوع موارد تقریبا غیرممکن است».
براساس صحبتهای او این موضوع نگرانیهای زیادی در جامعه بینالملی ایجاد کرد چرا که سوالی را مطرح میکرد که اگر در این مکانها، اثراتی از اورانیوم دیده شده، پس الان کجاست؟ اگر تجهیزاتی برای غنیسازی این مواد در اینجا وجود داشته، الان کجا رفته است؟ گروسی سپس گفت: «چون این مکانها هرگز در فهرست مکانهایی که آژآنس از آنها بازدید میکرد عنوان نشده بود، مجبور به بازرسی شدیم.»
گروسی گفت که دوره مثبت برجام کم و بیش ۴ سال طول کشید تا اینکه ایالات متحده از برجام خارج شد و ایران هم از مواردی که در برجام باید تبعیت میکرد، عقب نشست. مدیر کل آژانس بینالملی انرژی ادامه داد: «امروز این توافق در واقعیت مانند یک پوسته خالی است.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
او تاکید کرد که به طور فعال با شرکای برجام، ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه تحت هماهنگی اتحادیه اروپا مشورت میکند. گروسی ادامه داد: «ما در حال مشورت به این کشورها و ایران هستیم و به دنبال پیدا کردن جایی که یک سازمان بینالمللی بتواند این نقش را ایفا کند و سعی کند به کسانی که پیشتاز هستند کمک کند تا به جای جنگ، به جایی که باید باشند بروند.»