حمله احتمالی به ایران چه خطراتی برای اسرائیل خواهد داشت؟

هواپیمای جنگی اسرائیل در پایگاه هوایی نواتیم
هواپیمای جنگی اسرائیل در پایگاه هوایی نواتیم Copyright AP Photo
Copyright AP Photo
نگارش از مسعود سالاری
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

اسرائیل متعهد شده است که از ایران انتقام بگیرد و به این ترتیب پس از حمله مستقیم ایران با صدها پهپاد و موشک به خاک اسرائیل، اکنون این تهدید وجود دارد که «جنگ در سایه» دو کشور به جنگی تمام عیار در منطقه بدل شود.

آگهی

مقامات اسرائیلی نگفته‌اند که چگونه و چه زمانی ممکن است حمله کنند. اما خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیلی می‌گوید از آنجایی که کشورهای مختلف جهان از اسرائیل خواسته‌اند خویشتنداری نشان دهد و در حالی که تهدید جنگی چند جبهه‌ای روز به روز بیشتر می‌شود، روشن است که حمله مستقیم اسرائیل به خاک ایران منجر به پیامدهای بزرگی خواهد شد.

ایران می‌گوید که عملیات خود را برای انتقام از حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری‌اش در دمشق در روز ۱۳ فروردین انجام داده که منجر به کشته شدن چند تن از فرماندهان نیروی قدس سپاه شد. ایران همچنین وعده داده که به هرگونه حمله متقابل اسرائیل در خاک خود پاسخ سخت‌تری می‌دهد.

با توجه به تمرکز اسرائیل بر جنگ علیه حماس در غزه و نیز درگیری هرروزه‌اش در این روزها با شبه‌نظامیان حزب‌الله تحت حمایت ایران در لبنان، ایالات متحده از دولت اسرائیل خواسته است تا خویشتنداری نشان دهد.

یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید

مقامات آمریکایی می‌گویند جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفته است که کشورش در هیچ اقدام تهاجمی علیه ایران شرکت نخواهد کرد. به گفته آنها، رئیس جمهور آمریکا «به روشنی» به نتانیاهو گفته است: «ما باید با دقت و به شیوه راهبردی به خطرات ناشی از تشدید تنش‌ها بیندیشیم».

کابینه جنگی اسرائیل دو روز گذشته را صرف بررسی اقدام بعدی خود کرده است.

آسوشیتدپرس در مطلب تحلیلی خود، برخی از ملاحظات کلیدی و تأثیرگذار برای تصمیم مسئولان اسرائیلی را بررسی کرده است.

خطر انزوای بیشتر اسرائیل

به گفته مقامات بهداشت محلی، جنگ شش ماهه غزه به کشته شدن حدود ۳۴ هزار فلسطینی انجامیده و یک فاجعه انسانی را به دنبال داشته است.

اما پدافند هوایی موفقیت‌آمیز اسرائیل در شب حمله ایران که با کمک ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و اردن انجام شد، پس از ماه‌ها انزوای بین‌المللی فزاینده بر سر جنگ غزه، لحظه‌ای کوتاه از حمایت و همدردی بین‌المللی را برای این کشور به ارمغان آورد.

گروهی از متحدان بین‌المللی اسرائیل در قالب ائتلافی به این کشور کمک کردند تا به گونه‌ای کارآمد از خودش دفاع کند. ارتش اسرائیل می‌گوید ۹۹ درصد تسلیحات رهگیری شده و تعداد اندکی از آنها به حریم هوایی اسرائیل رسیده است. این حمله تنها خسارتی جزئی به بار آورد و طی آن فقط یک دختر بچه ۷ ساله زخمی شد.

این ائتلاف تحت رهبری فرماندهی مرکزی ایالات متحده، سنتکام که بر نیروهای آمریکایی در منطقه نظارت دارد، عمل کرد. آمریکا برای تشکیل یک جبهه متحد علیه ایران، با اسرائیل و کشورهای عربی میانه‌رو همکاری نزدیکی دارد.

اردن، کشوری که جمعیت آن عمدتا طرفدار فلسطین هستند، به رغم آن که با اسرائیل بر سر جنگ غزه اختلاف دارد، به این کارزار پیوست و مشارکت در این ائتلاف را «دفاع از خود» نامید.

همچنین به نظر می‌رسد کمکی هم از سوی عربستان سعودی، قدرت منطقه‌ای که روابط رسمی با اسرائیل ندارد، صورت گرفته باشد. نقشه‌ای که اسرائیل منتشر کرده است، بسیاری از موشک‌های ایرانی را در حال پرواز از حریم هوایی عربستان نشان می‌دهد.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

ظاهرا اسرائیل تلاش کرده است تا شرکای عرب خود در عملیات دفع حمله ایران را لو ندهد، اما یک مقام نیروی هوایی این کشور که نخواست نامش فاش شود، گفت که هواپیماهای جنگی اسرائیل برای سرنگونی موشک‌ها باید در «شرق اسرائیل» پرواز کنند.

اما حمایت ضمنی کشورهای عربی به این معنا نیست که آنها به اسرائیل در حمله متقابل به ایران کمک خواهند کرد. 

یوئل گوزانسکی، پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی، اندیشکده‌ای در تل آویو، گفت که اسرائیل اگر به تنهایی علیه ایران اقدام کند، حسن نیت کشورهای کمک کننده به خود را به خطر می‌اندازد.

او گفت: «اگر اسرائیل حمله تلافی‌جویانه گسترده‌ای را انجام ندهد، می‌تواند از این فرصت استفاده کرده، اعتبار زیادی برای خود بخرد. اما اگر حمله کند، اعتبار زیادی را از دست می‌دهد.»

آگهی

به گفته دانیل بایمن، کارشناس ارشد مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی مستقر در واشنگتن، به غیر از موشک‌های بالستیک که به‌جای ورود به حریم هوایی کشورهای همسایه از فراز آن می‌گذرند، هرگونه شلیک هوایی یا موشکی اسرائیل به سوی ایران، مستلزم پرواز بر فراز کشورهای عرب همسایه است که از نظر فنی نیازمند کسب مجوز اسرائیل از آن کشورهاست.

بایمن می‌گوید: «در مورد عربستان سعودی و اردن، مسئله مسیر و دسترسی مطرح است و این که آیا آنها مجوز پرواز را به اسرائیل می دهند یا خیر.»

او همچنین می‌گوید: «از دیدگاه ایران، این یک اقدام خصمانه تلقی خواهد شد و اگرچه این کشورها ایران را دوست ندارند، اما اشتیاق چندانی هم به این ندارند که برای دوست نداشتن ایران، در کنار اسرائیل دیده شوند.»

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیلAriel Schalit/Copyright 2020 The AP. All rights reserved.

جنگ چند جبهه‌ای

یک حمله تلافی‌جویانه بزرگ به خاک ایران خطر ایجاد یک جنگ منطقه‌ای تمام عیار را در پی دارد، بنابراین هرگونه واکنشی باید به دقت محاسبه شود.

حمله مستقیم به خاک ایران تقریبا به طور قطع منجر به یک ضد حمله وحشیانه خواهد شد و نیز این خطر را ایجاد می‌کند که حزب‌الله حملات بیشتری را انجام دهد. این گروه لبنانی مورد حمایت ایران زرادخانه بسیار قدرتمندتری نسبت به حماس دارد، اما تاکنون در مورد درگیر شدن در جنگی همه جانبه تردید نشان داده است.

آگهی

حدود ۶۰ هزار شهروند در شمال اسرائیل به دلیل تبادلات مداوم با حزب‌الله مجبور به تخلیه خانه‌های خود شده‌اند. ادامه درگیری‌های شدیدتر احتمالا آنها را مجبور می‌کند که زمان بیشتری را دور از خانه بگذرانند.

درگیری مستقیم با ایران، ارتش اسرائیل را پراکنده و تمرکز آن را از غزه حذف می‌کند و منجر به بروز اختلال در اقتصاد خسته از جنگ اسرائیل می‌شود.

همچنین هرگونه حمله بزرگ به خاک ایران می‌تواند حمایت متزلزل ایالات متحده از جنگ اسرائیل را نیز تضعیف کند.

به تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

دو مقام آمریکایی گفتند اسرائیل هنوز به ایالات متحده نگفته که قصد دارد چگونه به ایران پاسخ دهد. اما این مقامات که خواستند نامشان فاش نشود، همچنین گفتند اسرائیل نشان داده است که هر کاری که انجام دهد برای جلوگیری از وخامت اوضاع امنیتی منطقه طراحی شده که از قبل متشنج بوده است. این گفته ممکن است اشاره‌ای باشد به اقدام محدودتری مانند حمله به نیروهای نیابتی‌ ایران در سراسر منطقه یا حمله سایبری به این کشور.

آگهی

تامار هرمان، کارشناس نظرسنجی در مؤسسه دموکراسی اسرائیل می‌گوید که بیشتر اسرائیلی‌ها طرفدار واکنش نظامی هستند به شرطی که با متحدان منطقه‌ای از جمله ایالات متحده هماهنگ شود.

هرمان گفت: «اگر این کار بدون مشورت و بدون توافق با متحدان انجام شود، حمایت‌ها از آن بسیار کمتر خواهد شد.»

ظرفیت نظامی

ارتش اسراییل بسیار برتر از سایر ارتش‌های منطقه است. این کشور دارای طیف وسیعی از تسلیحات با تکنولوژی بالا، از جمله هواپیماهای جنگنده «اف-۳۵» است که می‌تواند مهمات دوربرد را پرتاب کند. کارشناسان می‌گویند که این کشور توانایی حمله مستقیم به ایران یا نیروهای نیابتی آن در منطقه را دارد.

فابیان هیندز، کارشناس تسلیحات و پژوهشگر در مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی گفت نیروی هوایی ایران «حتی قابل مقایسه» با نیروی هوایی اسرائیل نیست زیرا از مجموعه‌ای از هواپیماهای دهه ۱۹۸۰ و ۹۰ تشکیل شده که قدمت برخی از آنها به دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوی می‌رسد.

او می‌گوید: «گستره سامانه پدافند هوایی جمهوری اسلامی کمتر شناخته شده است» و می‌افزاید که بسیاری از سایت‌های موشکی و تأسیسات هسته‌ای ایران در اعماق زمین قرار دارند و این موضوع ضربه زدن به آنها را دشوار می‌کند.

آگهی

اسرائیل همچنین ممکن است به موافقت کشورهای عربی خلیج فارس برای استفاده از حریم هوایی آنها نیاز داشته باشد، چیزی که تضمین شده نیست.

راز زیمت، یکی دیگر از محققین ارشد اسرائیلی به آسوشیتدپرس گفته است: «فکر نمی‌کنم حمله‌ای تمام عیار از طرف اسرائیل علیه بسیاری از اهداف در سراسر ایران در کار باشد و احتمالا چنین حمله‌ای به یک یا دو هدف در داخل ایران محدود خواهد شد.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

فرصت‌ها و چالش‌های روسیه از گسترده شدن تنش‌ها در خاورمیانه در پی حمله ایران به اسرائیل

چرا اسرائیل هزینه انفعال در برابر حمله ایران را بیشتر از واکنش نظامی می‌داند؟

آیا دفاع اسرائیل در برابر حملات موشکی سپاه پاسداران یک پیروزی محسوب می‌شود؟