پس از ارائه تازه ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، یورونیوز گفتگویی اختصاصی با علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین انجام داده است.
یورونیوز: سلام آقای سلطانیه، با توجه به گزارش اخیر آژانس در مورد برنامۀ هسته ای، به نظر می رسد که تصویب نهایی قطعنامۀ امروز برای مقامات ایرانی و برای شما مخصوصا راضی کننده بوده است.
علی اصغر سلطانیه: این یک جلسۀ معمول شورای حکام بود که متاسفانه با اشتباه تاریخی آقای آمانو، مدیر کل آژانس به یک فضای توأم با چالش و تنش و تقابل بین اعضای آژانس تبدیل شد. در واقع آقای آمانو مطالب و مواردی که مربوط به ادعاهای ابعاد محتمل نظامی است و قرار بود با ایران مذاکره کند را منتشر کرد و دو اشتباه تاریخی انجام داد.
یورونیوز: چه هنگامی این مدارک به شما داده شد؟
علی اصغر سلطانیه: در واقع سی اکتبر، وقتی که ما همزمان نامۀ رسمی جناب آقای دکتر عباسی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی را به ایشان دادیم مبنی بر اینکه معاون خود را می تواند به ایران اعزام کند. ما همان موقع متوجه شدیم که بخشی از این مطالب به رسانه ها نشت کرده و این امر باعث شد که موضوع را بررسی کنیم و متوجه شدیم که ایشان به طور محرمانه، یک کپی از این اطلاعات را هم به پنج کشور دارای سلاح هسته ای داده است.
یورونیوز: شما در این نامۀ انتقادی که جدیدا نوشته اید، این مسئله را مطرح کردید؟
علی اصغر سلطانیه: ما در نامه ای که نوشتیم اعلام آمادگی کردیم که به عنوان یک مصالحۀ بزرگ و برای نشان دادن حسن نظر و شفافیت کارمان این آمادگی را داریم که معاون مدیر کل آژانس به ایران بیاید و مطالب و مدارک را با خود به ایران بیاورد و ما حاضریم که در مورد آنها بحث کنیم و ابهامات را رفع کنیم و نشان دهیم که فعالیت های ما کاملا صلح آمیز است.
یورونیوز: یعنی شما موافقت خود را با اعزام هیات ویژه اعلام می کنید؟
علی اصغر سلطانیه: بله، ما اعلام کردیم و در واقع به عوض استقبال از این کار، آقای آمانو که در آنزمان در واشنگتن بودند، با این موضوع موافقت نکرد که این تیم به ایران اعزام شود.
یورونیوز: اما دبیر کل آژانس اعلام کرده است که از سال 2008 که یک سری گزارش ها و مدارکی از طرف آژانس ارائه شده و جمهوری اسلامی ایران اجازه نداده است که از تمام تاسیسات هسته ای ایران بازرسی به عمل بیاید، آیا این مسئله صحت دارد؟
علی اصغر سلطانیه: این موضوعات با هم متفاوت هستند. ببینید، در رابطه با بازدیدهایی که باید از تاسیسات هسته ای به عمل بیاید، بطور مستمر انجام می شود و در گزارشی هم که آقای آمانو در ده صفحه ارائه داده است، کاملا و به صراحت مطرح کرده که همه چیز تحت کنترل است، از جمله غنی سازی در نطنز، در فوردو، در اصفهان، در اراک و غیره همه تحت کنترل است. اما بخش دوم مربوط به ادعا و اتهاماتی است که ایران می خواسته قبل از 2003 مطالعاتی بکند که این مطالعات در جهت فعالیت های سلاح های هسته ای است که ما این ادعا را قبلا هم مطرح کردیم و اولین انتظاری که داریم، این است که باید به ما مدارک داده شود. چگونه ایران می تواند از خود دفاع کند، بدون اینکه هیچ نوع مدرکی تحویل داده شده باشد؟ آقای البرادعی صادقانه و با جدیت این موضوع را پی گیری کرد و در گزارش از آمریکا انتقاد کرد و گفت که اگر ادعایی علیه ایران دارید، چرا اجازه نمی دهید که این مدارک تحویل ایران داده شود.
یورونیوز: همین تغییر رویه آژانس نسبت به پروندۀ برنامۀ هسته ای ایران را، چگونه تحلیل می کنید؟ شما پیشتر هم صحبت از اشتباه تاریخی آقای آمانو کردید.
علی اصغر سلطانیه: بله، همین را عرض می کنم و آقای البرادعی نکتۀ دومی که مطرح کرد این بود که مطالب ارائه شده توسط آمریکایی ها فاقد اصالت است. و اینکه در این موارد اصلا بحث از مواد هسته ای یا استفاده از مواد و تجهیزات هسته ای نیست. او این سوالات را مطرح کرد ولی آقای آمانو تمامی این مطالب را که نتیجۀ بازرسی ها و بررسی ها بود حذف کرده است.
یورونیوز: فکر نمی کنید که نا امیدی برخی از نمایندگان، مخصوصا نمایندۀ دولت اسرائیل که دیروز هم بحثی مطرح کرده بود، باعث شود که واکنش های تند تری جدای از ساختار آژانس نسبت به برنامۀ هسته ای ایران وارد شود؟
علی اصغر سلطانیه: اولا، نکتۀ بسیار مهم اینجاست که قبل از انتشار مطالب گفته شده توسط آقای آمانو، آمریکایی ها، اسرائیلی ها و خیلی ها تبلیغ کرده بودند که
خبر ها و اطلاعات بسیار مهمی را آقای آمانو منتشر خواهد کرد و وقتی که منتشر شد، همه متعجب شدند که در واقع هیچ مسئلۀ قابل تعجبی، وجود ندارد. و این نکتۀ مهمی است و به همین دلیل نمی توانستند بر اساس این گزارش قطعنامۀ خیلی شدیدی تهیه کنند.
به دلیل دو تخلفی که از یک طرف از سوی آقای آمانو و از طرف دیگر با بسیج تمام کشورهای عدم تعهد صورت گرفته بود، هم در بیانیه و هم در ملاقات سفرای تروییکای عدم تعهد، یعنی سفیر مصر، خود من به عنوان نماینده ایران و سفیر کوبا، در ملاقات رسمی با آقای آمانو به آن اعتراض کردیم، همۀ اینها باعث شد که این قطعنامه نتواند، قطعنامۀ مورد انتظار آمریکا باشد و علیرغم تمام تلاش هایی که کرد، حتی اجماع آراء هم نتوانست بیاورد و این قطعنامه تنها از ایران خواسته است که به همکاری ها ادامه دهد.
به طور خلاصه در نامه ای که من به آقای آمانو نوشته ام، صراحتا اعلام کرده ام که اطلاعات محرمانۀ ادعایی را که در گزارش علنی منتشر کرده است و شامل اسامی افراد و یا اماکن است، باعث می شود که با توجه به تجربۀ تلخی که ما داریم، یعنی ترور دانشمندان هسته ای، تهدیدی برای جان افراد و خانواده های آنها باشد و اقای آمانو را مسئول هر نوع عواقبی در این رابطه می دانیم.
یورونیوز: شما مدارک و شواهدی هم دارید در این نامه که به سازمان های بین المللی ارائه کنید ؟
علی اصغر سلطانیه: بله، در رابطه با اتهامات مطرح شده، ما اسناد و مدارکی داشتیم و ارائه کردیم. در رابطه به اینکه در ترور دانشمندان هسته ای رژیم صهیونیستی دخالت داشته، در اعترافات کسانی که دستگیر شده اند، این مشخص شده است. ما این موضوع را بصورت جدی پیگیری خواهیم کرد. امروز موضوع ایران است ولی فردا ممکن است موضوع، کشور دیگری باشد. اما بحثی که مطرح است اینست که ما چه عکس العملی نسبت به این موضوع خواهیم داشت. به عنوان یک کشور مسئول و مطابق تعهداتمان و قرارداد همکاری و قرارداد پادمان جامع، کماکان بازرسی ها طبق معمول انجام خواهند شد.
یورونیوز: به نظر شما راه حل نهایی برای موضوع هسته ای ایران چیست و باید به چه سویی رفت؟
علی اصغر سلطانیه: البته شما می دانید که موضوع فنی و تخصصی که باید در آژانس مطرح شود و با آن حرفه ای برخورد شود، سیاسی شده است. وقتی که با انگیزه های سیاسی، این موضوع را هم به شورای امنیت مطرح کردند، به آن بُعد سیاسی بیشتری دادند و موضوع پیچیده تر شده است.
یورونیوز: آیا فکر نمی کنید که حمایت های روسیه و چین هم از ایران، یک بُعد سیاسی دیگری به این قضیه داده است؟
علی اصغر سلطانیه : اینکه این موضوع به شورای امنیت فرستاده شد و شورای امنیت درگیر این کار فنی شد، مسئله پیچیده تر شد. هر چقدر شورای امنیت بیشتر وارد این قضیه شود، موضوع پیچیده تر خواهد بود و حل نخواهد شد.
یورونیوز: به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان انرژی اتمی، قادر هستید که همانطور که بعضی از اعضای شورای حکام می گویند، تا ماه های آینده شفاف سازی بکنید در مورد برنامۀ هسته ای ایران؟
علی اصغر سلطانیه: همانطور که عرض کردم، هیچ نوع وقفه ای در کار بازرسی های معمولی که از تاسیسات داریم، اتفاق نخواهد افتاد. بازرسان به کار خود ادامه خواهند داد. دوربین های بیست و چهار ساعته کار خود را انجام می دهند. همۀ موارد تحت کنترل آژانس است. به صراحت می گویم : جمهوری اسلامی ایران هیچگاه تهدیدی برای هیچ جای دنیا نبوده است. ما اصولا در فرهنگمان و به عنوان کشور و مردمی با هزاران سال تمدن، همیشه خواستار گفتگو و تعامل بودیم. من امروز در سخنرانی ام، یک پیام خیلی مهمی دادم : اینکه اگر به یک ایرانی بگویید تو باید این کار را انجام دهی، جوابش “نه” خواهد بود با صدایی بلند، ولی اگر از یک ایرانی خواهش بکنی این کار را انجام دهد، جواب مثبت است یا تلاش خواهد کرد. بنابراین آمریکا، اروپا و همۀ کشورها باید این درس را یاد گرفته باشند که با ما با زبان تهدید صحبت نکنند. ما اهل مذاکره و گفتگو و تعامل هستیم.