«مذاکره با آمریکا اجتناب ناپذیر است»

«مذاکره با آمریکا اجتناب ناپذیر است»
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

«مذاکره با آمریکا اجتناب ناپذیر است»

آگهی

گزارش تحلیلی

ایران با برگزاری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری بزودی رئیس جمهوری و دولتی جدید خواهد داشت، کشوری که می خواهد متفاوت از بقیه باشد؛ و نه موافق، که مخالف جریان آب و جامعه بین الملل شنا کند. حاصل این رویکرد جدل و رویارویی سی و چهار ساله با غرب، اغلب از دست دادن امتیازهای تجاری و مناقصه های انرژی و تحریمهایی بوده است که در نهایت بارش بر دوش مردم عادی است.

شاید بزرگترین وجه اشتراک و ضعف آخرین پادشاه و اولین رهبر روحانی ایران، آرمانگرایی مطلق آنان، البته هرکدام به شیوه ای متفاوت برای ایران و ایرانیان بود.

محمدرضا شاه می خواست با ملی گرایی، تجدد و همگرایی با غرب، ایران باستانی را تبدیل به قدرت مدرن جهانی کند و آیت الله خمینی با رویکردی ضد سوسیالیسم، ضد کاپیتالیسم و ضد تجدد می خواست با توسل به اسلام ناب، ایرانِ «مستقل از شرق و غرب» را، الگوی جهان کند.

اما همین آرمانگرایی محض، شاه را پس از 37 سال به زیر کشید و 34 سال پس از انقلاب سال 1979، نظام جمهوری اسلامی ایران را نیز تهدید می کند.

رویارویی ایران و غرب با انقلاب اسلامی و تسخیر سفارت آمریکا در تهران بدست انقلابیون آغاز، با حمله صدام حسین به خاک ایران و حمایت غرب از او تداوم و با بلندپروازی های هسته ای ایران به اوج خود رسید.

در این بین نظام جمهوری اسلامی امروز ایران، همواره نارسایی های اقتصادی، ناکامی های بین المللی و بالاخص تحمیل شدن تحریمها را با «تئوری توطئه غرب» توجیه می کند.

اما غرب خصوصا آمریکا عدم مقبولیت نظام جمهوری اسلامی در تعامل با جامعه جهانی را نتیجه کارنامه حقوق بشر حاکمان ایران در داخل کشور و دخالتهای فرامرزی آنان می داند.

وارد شدن باراک اوباما به کاخ سفید و سیاستهای جدید آمریکا، هر چند قابل قیاس با سیاستهای جنگ طلبانه جورج بوش نبود، اما مشکلی اساسی را حل نکرد و تردیدها را از بین نبرد.

زمانی که اولین رئیس جمهوری رنگین پوست آمریکا به کاخ سفید راه یافت خطاب به رهبران ایران گفت:«دستمان را دراز می کنیم، اگر مشت گره کرده اتان را باز کنید.» و همتای ایرانی وی گفت: «شما اسلحه را از روی ملت ایران کنار بکشید، من خودم با شما گفتگو می کنم.»

این اما و اگرها و پیش شرط ها سی و چهار سال است که تکرار می شوند.

واقعیت این است که ایرانِ امروز برای توازن قوا در صحنه بین الملل بین لفاظی ها و «عملگرایی» می رقصد اما هیچکدام را به عنوان همپای ثابت رقص خود برنمی گزیند. سوال این است تا کی و با چه هزینه ای؟

در همین باره، یورونیوز با روزبه پارسی، تحیلگر سیاسی گفتگویی انجام داده است که شرح آن در پی می آید:

گفتگو با روزبه پارسی، تحلیلگر سیاسی از انستیتوی مطالعات امنیت اتحادیه اروپا، پاریس

یورونیوز: سی و چهار سال پس از انقلاب اسلامی، ایران را چگونه تعریف می کنید؟ رادیکال، مصلحتگرا، رادیکال ِمصلحتگرا یا چیزی دیگر؟

روزبه پارسی: «به نظرمن ایران یک کشور پسا انقلابی است که با توجه به این واقعیت که دیگر لفاظی هایش با سیاست های کنونی اش همخوانی ندارد، می کوشد رادیکالیزم و مصلحت اندیشی را به گونه ای با هم آشتی دهد.»

یورونیوز: چرا ایران نه همراه با جریان جامعه بین المللی، بلکه برخلاف آن شنا می کند؟

روزبه پارسی: «به نوعی این مساله به انقلاب باز می گردد. هدف اصلی انقلاب، تلاش برای تغییر جهان در سمت و سویی بود که انقلابیون ایران آن را عادلانه تر می دانستند. از این منظر ایران کماکان سعی در ادامه این مسیر دارد.»

آگهی

یورونیوز: چه کسی بهای تحریم ها را می پردازد؟ مردم یا برنامه هسته ایران؟

روزبه پارسی: «در حال حاضر، بیشتر تحریم هایی که اخیرا علیه ایران وضع شده اند، موجب رنج جامعه و اکثریت مردم می شود. حکومت کماکان اوضاع را تحت کنترل دارد. البته لااقل تا به امروز از پس این کار برآمده است.»

یورونیوز: آیا به نظر شما ایران و آمریکا بالآخره یک روز مستقیما با یکدیگر مذاکره خواهند کرد؟

روزبه پارسی: «فکرمی کنم این امر اجتناب ناپذیر است. اما مساله بیشتر این است که طرفی که اراده سیاسی و شجاعت این کار را دارد، نه تنها باید آن را با صدای بلند بیان کند، بلکه باید عملا هم کاری انجام دهد.»

یورونیوز: با توجه به سناریویی که هم اکنون در خاورمیانه به طور کلی به پیش می رود، در مورد ایران و غرب، به نظر شما با یک بازی ژئوپولیتیک مواجهیم یا این که مساله حقیقتا بر سر دموکراسی در ایران است؟

آگهی

روزبه پارسی: «فکر می کنم که هر دوی اینهاست. منظورم این است که عملکرد ایران در زمینه حقوق بشر بسیار انتقاد برانگیز است. درهمین حال رفتار ایران در خاورمیانه هم رفتارسازنده ای نیست. اما بدون تردید پای مسائل ژئوپولتیک هم در میان است. تا حدی، قسمتی از این مشکلات، مسائلی است که فارغ از آن که چه کسی در ایران در حکومت باشد، محل نزاع دارد.»

یورونیوز: سرنوشت جنبش سبز چه خواهد بود؟

روزبه پارسی: «برای این که چیزی را جنبش بنامیم، باید کمی پایدارتر باشد. باید دید. منظورم این است که نارضایتی بی تردید وجود دارد. این که این نارضایتی چه شکلی به خود گیرد یا اینکه در شکل یک جنبش واقعی تجلی یابد، موضوعی دیگر است.»

یورونیوز: تصمیم گیرنده نهایی در ایران کیست؟

روزبه پارسی: « تصمیم گیرنده نهایی و البته نه تنها تصمیم گیرنده، رهبر ایران، علی خامنه ای است.»

آگهی

یورونیوز: ولی سیاست در ایران پیچیده تر است. لایه های متفاوتی از تصمیم گیرندگان را در ایران داریم. این طور نیست؟

روزبه پارسی: «دقیقا، سیاست ایران شامل حلقه ها و شبکه های متفاوتی از قدرت است که در نهادهای نظامی، سیاست و تجارت و غیره و غیره جریان دارد. به همین دلیل است که گفتم وی تصمیم گیرنده نهایی است اما تنها تصمیم گیرنده نیست. رهبر باید نهادها و شبکه های مختلف را پیش از اتخاذ تصمیم نهایی، هماهنگ کند تا این تصمیم مورد حمایت آنان قرار گیرد.»

یورونیوز: در این رویارویی ها چه کسی بیشتر بازنده است؟ ایران یا غرب؟

روزبه پارسی: «وقتی بحث ژئوپولیتیک و قدرت مطرح می شود، ایران بازنده اصلی است. ممکن است آمریکا ایران را به عنوان یک چالش در منطقه در نظر بگیرد اما ایالات متحده لقمه های چربتر از ایران در خاورمیانه دارد. با این حال این بدان معنی نیست که سیاست های غرب در قبال ایران بی هزینه است.»

یورونیوز: فکر می کنید برنده انتخابات ریاست جمهوری ایران چه کسی باشد؟

آگهی

روزبه پارسی: «تنها حکمی که می توان داد این است که همه انتخابات ریاست جمهوری بیست سال گذشته ایران ما را شگفت زده کرده است. انتخابات امسال هم خالی از شگفتی نخواهد بود.»

یورونیوز: ایران را در چهار سال آینده و با رئیس جمهوری بعدی چگونه می بینید؟

روزبه پارسی: «چند سال آینده بسیار سرنوشت ساز خواهد بود. قبل از هرچیز مساله مدیریت مطرح است. کشور بسیار ضعیف اداره شده است. مساله فقدان اعتماد اجتماعی هم در میان است. قطعا مساله حیاتی، سیاست اقتصادی و شرایط اقتصادی است، اقتصادی که بسیار بسیار ناکارآمد است.»

یورونیوز: پایان مناقشه با غرب را چگونه می بینید؟ تفاهم، آشتی یا جنگ؟

روزبه پارسی: «می توان به یک تفاهم (آشتی) امیدوار بود. فکر می کنم هر دو طرف هم احتمالا خواستار همین نتیجه اند. مساله اینجاست که آنها چگونه قادر به انجام این کار و فائق آمدن بر اقداماتی خواهند بود که علیه یکدیگر کرده اند.»

آگهی

گزارش و گفتگو از مسعود ایمانی کله سر

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

افزایش قدرت جناح‌های طرفدار سلاح هسته‌ای در ایران؛ دیپلمات‌های غربی نگرانند

«مقام آگاه ایران» ادعای «هشدار مخفیانه آمریکا به تهران پیش از حمله داعش » در کرمان را رد کرد

آمریکا از پیش به ایران درباره حمله داعش به مراسم سلیمانی مخفیانه هشدار داده بود