برنامه های اقتصادیِ اتحادیه اروپا برای رشد اقتصادی آینده، بسیار بلندپروازانه است: ایجاد نرخ اشتغال ۷۵ درصدی، سرمایه گذاریِ سه درصد از تولید ناخالص داخلی در پژوهش و بارآوری (تحقیق و توسعه)، کاهش گازهای گل خانه ای به میزان بیست درصد بیشتر از ۲۵ سال گذشته، افزایش ۴۰ درصدی کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند و خارج کردن۲۰ میلیون نفر از زیر خط فقر.
اما وجود بحران اقتصادی در حوزه پولی یورو، این اهداف را تحت الشعاع قرار داده است.
اقتصاد اروپا طی یک سال و نیم گذشته رشد منفی داشته و انتظار می رود در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز رشد اقتصادی، میزان منهای یک دهم درصد تولید ناخالص داخلی را تجربه کند.
سوال این است که اروپا، فراسوی سیاست های ریاضت اقتصادی چه برنامه ها، راه حل ها و الگوهایی برای برانگیختن رشد اقتصادی دارد؟
سوئد کشوری است که توانسته است دربحبوحه توفان اقتصادی، سر خود را بالای آب نگاه دارد. کشوری که در آن از هر ده نفر، ۹ نفر می گویند که احساس شادی می کنند، کشوری که وضعیت مالی اش نسبت به سایر کشورهای اروپایی بهتر است. اما در پشت این آرامش ظاهری، حومه شهرهای سوئد در آتش درگیری ها می سوزد.
خاستگاه این شورش ها، بیکاری است که نرخ آن در بین مهاجران دو برابر است. آیا می توان گفت که اثرات بحران اقتصادی در سوئد هم حس می شود و شورش های حومه ای اخیر تصویر این کشور را خدشه دار کرده است؟
اصول مدل معروف اسکاندیناوی چیست؟ نرخ رشد سوئد از نرخ رشد میانگین اروپا همواره بیشتر و نرخ بیکاری از نرخ میانگین بیکاری در اروپا کم تر بوده است.
این الگو حاصل ۱۵ سال اصلاحات است. در بخش دولتی از هر ۵ شغل، یک شغل حذف شده است. حمل و نقل به دست شرکت های خصوصی سپرده شده، نرخ مالیات بیشترین نرخ مالیات در دنیاست و رفاه اجتماعی در عالیترین تراز جهانی است.
وزیر دارایی سوئد قصد دارد در سال ۲۰۱۳ میلادی مالیات بر درآمد شرکت ها را از ۲۶.۳ درصد به ۲۲ درصد برساند و بیش از ۶۰۰ میلیون یورو خرج زیربناهای اقتصادی و تحقیق و توسعه کند.
اولی رن، کمیسر امور اقتصادی و مالی اتحادیه اروپا میهمان این برنامه «اقتصاد واقعی» است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا می توان الگوی سوئد را در سراسر اروپا به کار برد یا این که درحال حاضر دیگر این الگو به کار نمی آید، می گوید: «موفقیتِ الگویِ کشورهای شمال اروپا در برقراری موازنه بین توان رقابت اقتصادی و عدالت اجتماعی معقول است. به ویژه وقتی آموزش و نوآوری را در نظر بگیریم. آنها توانسته اند برای همه افراد جامعه فرصت های برابر فراهم کنند و محیط تجاری خوبی هم برای شرکت های تجاری به وجود بیاورند. به این معنی چیزهایی هست که می شود از کشورهای شمال اروپا یاد گرفت.»
کمیسر امور اقتصادی اتحادیه اروپا می گوید که مشکل بتوان نتیجه دقیق سیاستهای اقتصادی اتحادیه اروپا را برای سال ۲۰۲۰ میلادی، بصورت کمّی و با عدد و رقم پیش بینی کرد. وی می افزاید که با این حال از پایان سال ۲۰۱۳ میلادی وضعیت اقتصادی رشد بهتری خواهد داشت.
آقای اولی معتقد است که برای بهبود وضعیت اقتصادی باید کاری کرد که شرکتهای کوچک و متوسط، به وام و اعتبارات بانکی دسترسی پیدا کنند زیرا این گونه شرکتها هستند که می توانند عمدتا اشتغال زایی کنند.
یک نمونه از استراتژی ها و برنامه های موجود برای برانگیختن رشد اقتصادی در پرتغال وجود دارد. دانشگاه پورتوی این کشور درپروژه ای با همکاری با چند شرکت کوچک و متوسط موفق به اشتغال زایی شده است. نتیجه این بوده است که در کشوری که از نرخ بیکاری ۱۷.۸ درصدی رنج می برد، ۹۰۰ شغل ایجاد شده است.