هر ساله، صنعت گوجه فرنگی اروپا حدود دویست هزار تُن زباله تولید می کند. از نظر زیست محیطی و همچنین اقتصادی چه راه حلی می توان پیدا کرد؟
در یک کارخانه فرآوری گوجه فرنگی در نزدیکی شهر پارما در ایتالیا، هر فصل حدود دو هزار و دویست تن گوجه فرنگی تازه فرآوری و بسته بندی می شود. چهار درصد از گوجه خام به زباله تبدیل خواهد شد که مقداری از آن در تولید بیوگاز استفاده می شود.
اما مدیران کارخانه، طرح های بلند پروازانه تری در سر دارند. آلدو رودولفی، یکی از مدیران کارخانه می گوید: «به کمک محققان در حال مطالعه برای استفاده متفاوتی از این زباله ها هستیم. بویژه در نظر داریم از آنها برای بسته بندی محصولات غذایی استفاده کنیم.»
هدف دانشمندان در چارچوب این پروژه تحقیقاتی اتحادیه اروپا، بدست آوردن ماده ای بنام «کوتینا» (cutina)، یک پلیمر طبیعی است که در پوست گوجه فرنگی یافت می شود و می تواند برخی ترکیبات شیمیایی را که برای پوشش داخل کنسروهای مواد غذایی استفاده می شود، جایگزین کند.
آنجلا مونتاناری، شیمیدان در این طرح موسوم به بیوکوپاک (Biocopac) می گوید: «هدف ما تولید یک ورنی یا لاک با همان ویژگی های تکنیکی و بهداشتی است که اکنون برای پوشش قوطی های کنسرو استفاده می شود. تلاش ما پیدا کردن یک ماده خنثی، بی بو و طعم است تا بتوان از آن برای محصولات غذایی کنسروی استفاده کرد. ما احتیاج به یک ورنی ضد آب داریم تا محصول غذایی با فلز قوطی کنسرو تماس نداشته باشد.»
ماده طبیعی «کوتینا» با محصولات معمولی دیگری مخلوط می شود تا ورنی یا لاک ارگانیک را تولید کند.
کارخانه متالکوت، سالانه حدود پانزده هزار تن لاک محافظ مواد غذایی تولید می کند و اکنون راههای استفاده از «کوتینا» را نیز آزمایش می کند.
لوکا چیونی، مدیر نوآوری در کارخانه متالکوت می گوید روش تولید یکسان، اما رنگ و روی محصول نهایی متفاوت است: «کوتینای گوجه فرنگی کمی تیره تر است. ورنی که با آن تولید می کنیم رنگ خاصی دارد، رنگی که کمی طلایی بنظر می آید. برای هنگامی که به یک ورنی رنگی احتیاج است، محصول خوبی است چون احتیاج به اضافه کردن رنگ نیست اما اگر به ورنی کاملا شفاف نیاز داشته باشیم، باید برای آن به پژوهش ها ادامه داد.»
از لاک ارگانیک بدست آمده، کجا و چگونه استفاده می شود؟
در کارخانه دیگری در نزدیکی تسالونیکی در یونان، سالانه یکصد و بیست میلیون قوطی کنسرو تولید می شود.
لاک ارگانیک جدید، اینجا در محیط تولید واقعی آزمایش می شود. مسئولان کارخانه می گویند که در صورت ارائه یک قیمت مناسب، بسیاری از مشریان مشتاق هستند تا از قوطی های سازگارتر با محیط زیست استفاده کنند.
نیکوس کیوروس، مهندس مکانیک در این کارخانه گفت: «هنوز نمی دانیم قیمت تا چه حد بالاتر خواهد بود. اما مطمئنا هنگامی که تولید به سطح صنعتی برسد، هزینه ها بطور قابل توجهی کاهش خواهد یافت و فکر می کنم که در نهایت به همان هزینه لاک های موجود کنونی برسیم.»
آنجلا مونتاناری، در پایان می گوید: «با انجام پژوهش ها، ما فکر می کنیم که لاک ارگانیک جدید می تواند تا دو سال و نیم یا سه سال آینده به بازار عرضه شود.»