فعالان مدنی در اروپا بر این باورند که باید با اصلاح قوانین نهادهای اروپایی راه را برای مشارکت بیشتر شهروندان در روند قانونگذاری هموار کرد.
آگهیسازمانهای غیر دولتی مدافع حقوق شهروندی معتقدند که راههای مشارکت مستقیم مردم در روند قانونگذاری در سطح اروپا با مشکلات زیادی روبرو است. بر اساس طرح “ابتکار شهروندان اروپایی” که از سه سال پیش با اجرا درآمد، اروپاییان با جمع آوری یک میلیون امضا از حداقل هفت کشور، می توانند در روند قانونگذاری تاثیر بگذارند، اما به گفته فعالان حقوق شهروندی هنوز مشکلات زیادی پابرجاست.
سوفی وان هاتزفلت از سازمان “بین المللی دمکراسی” گفت: «روند فعلی پیچیده است و مراحل قانونی زیادی باید طی شود. کشورهای عضو درخواستهای متفاوتی برای امضای طرحها شهروندی مطرح می کنند. بنابرین به جای برگزاری یک کمپین اروپایی باید همزمان ۲۸ کمپین برگزار کنیم.»
در سه سال گذشته شهروندان اروپایی ۵۱ طرح را مطرح کردند. از میان آنها هنوز ۷ طرح در جریان است و ۲۲ طرح امضای کافی را به دست نیاوردند. در این میان کمیسیون اروپا به ۲۰ طرح پاسخ منفی داد و تنها ۲ طرح را دریافت کرد، ۲ طرحی که برغم پاسخ مثبت در روند قانونگذاری اثری نگذاشتند.
آنتونیو واریکا، فعال مدنی اظهار داشت: «باید روشن شود که آیا خواهان باز شدن یک مسیر برای مشارکت مستقیم شهروندان (در همه زمینه ها) هستیم، یا اینکه تنها می خواهیم که آنها در بحث های سیاسی شرکت کنند.»
فرانس تیمیرمانس، معاون رئیس کمیسیون اروپا درباره وظیفه کمیسیون گفت: «توجه خاصی به طرحهای شهروندان اروپایی داریم و در حد امکان تلاش می کنیم مقرراتی را که باب میل آنها نیست تغییر دهیم؛ اما کمیسیون مجبور به تصویب قانونی این طرحها نیست.»
نهادهای مدنی در اروپا خواستار تغییر قوانین و هموار شدن مسیر مشارکت شهروندان در زمینه قانونگذاری هستند.