آگهیگزارش تحلیلی
سفر روز چهارشنبه حیدر عبادی به تهران، دومین سفر نخست وزیر عراق به ایران طی ۹ ماه گذشته بود. به نظر می رسد نبرد علیه داعش محور اصلی مذاکرات میان رئیس دولت عراق و مقام های عالیرتبه ایران بوده است.
پیشروی های داعش در عراق و ضعف مفرط ارتش این کشور در جلوگیری از سقوط شهر استراتژیک رمادی از یک سو و ناکارآمدی ائتلاف بین المللی مبارزه با «دولت اسلامی» به رهبری آمریکا از سوی دیگر، بغداد را ناگزیر به در پیش گرفتن راهبرد استفاده از نیروهای مسلح غیر حرفه ای و به ویژه واحدهای موسوم به «حشد شعبی»(به معنای بسیج مردمی) کرده است. این نیروی شبه نظامی که هسته اصلی آن را شیعیان عراق تشکیل می دهند، به ویژه در نبرد تکریت تجربه موفقی از حضور نیروهای داوطلب در مبارزه با داعش بود. با وجود نگرانی آمریکا و متحدان اروپایی و منطقه ای این کشور از قدرت گرفتن شبه نظامیان شیعه در عراق، تهران از حمایت آشکار از سازمان های مسلحی چون «عصائب الحق»، «حزب الله عراق» و «سپاه بدر» ابایی ندارد.
حیدر عبادی در جریان سفر به واشنگتن در ماه آوریل، از حضور علنی قاسم سلیمانی در عراق انتقاد کرده و از ایران خواسته بود تا به حاکمیت ملی عراق احترام بگذارد. برخی کارشناسان در آن زمان، هدف آقای عبادی از این اظهارات را دوری جستن از سیاست های ایران محور نوری مالکی، نخست وزیر پیشین عراق و تلاشی برای ایجاد تعادل در میزان حضور بازیگران خارجی در عراق می دانستند. سقوط رمادی نشان داد ارتش ناکارآمد عراق و استراتژی آمریکایی مبارزه با داعش، دست کم تاکنون برای مبارزه با این گروه اسلام گرا موفق نبوده است. سفر مجدد حیدر عبادی به تهران و ملاقات های پرشمار وی با مقام های بلندپایه تهران را می توان به تکیه مجدد دولت عراق بر ایران در جنگ با داعش تفسیر کرد.
شروط آمریکایی برای کمک نظامی به عراق
بسیاری از رسانه های ایران و برخی از مطبوعات جهان عرب در ماه های پیش از سقوط رمادی، بخش ۱۲۲۳لایحه بودجه دفاع ملی آمریکا برای سال ۲۰۱۶ را به عنوان طرحی برای تجزیه عراق تعبیر کردند. مطابق مفاد این سند، کمک نظامی به دولت عراق برای مبارزه با داعش را به نیروهای پیشمرگه کرد و قبایل سنی محدود کرده است. هدف از این محدودیت هم ممانعت از بالاگرفتن درگیری های قومی و مذهبی در این کشور عنوان شده است. پس از برکناری نوری مالکی که به داشتن عملکردی تبعیض آمیز نسبت به اقوام غیرشیعه عراقی مشهور بود، واشنگتن ارسال کمک های خود به دولت جدید را منوط به تغییر در سیاست های قومیتی عراق کرد. در زمان حاضر و در حالی که داعش در مناطق عمدتا سنی نشین عراق به سرعت پیش می رود و قدرت خود را تثبیت می کند، به نظر می رسد دولت عراق برای مبارزه با جهادگرایان کارکشته و معتقد این گروه راهی کوتاه تر از توسل مجدد به شبه نظامیان شیعه و حامی اصلی آن ها یعنی ایران، ندارد.