آگهیتصویر بالای متن، کار رامین اعتمادی بزرگ
شروع بهار امسال همزمان شد با برگزاری نمایشگاه «واقعیت پنهان» در نگارخانه لیلا هلر در شهر نیویورک. روز ۲۱ماه مارس آثار ۲۹ هنرمند خاورمیانه و خارج از آن، از جمله هنرمندان ایرانی، به همت گروه هنری الوان درکنار هم قرار گرفتند. طراح هنری نمایشگاه، نگین شریف زاده مجسمه ساز است که ساختن چند فیلم کوتاه نقاشی متحرک را نیز درکارنامه هنری خود دارد. او معتقد است که ایده اصلی نمایشگاه الهام گرفته از واقعیت زندگی روزمره در خاورمیانه است که الزاما تنها با جنگ و خونریزی تعریف نمی شود. افزون برآن نوعی تضاد بین فرم و محتوا در انتخاب آثار نهفته است. واقعیت های سخت، اندوهبار و دردناک در فضایی دلنشین و چشم نواز در بوم هایی مملو از رنگ و شور زندگی ترسیم شده است. این نمایشگاه که بصورت آنلاین تا ۱۵ ماه آوریل نیز ادامه دارد بر روی سه کانون بنا شده است.
کار آذین ولی
۱- آثار هنرمندان خاورمیانه و خارج از خاورمیانه
از ویژگی نمایشگاه چیدمان آثار هنرمندانی که در خاورمیانه زندگی می کنند در کنار هنرمندانی است که کنجکاو مسائل منطقه هستند. این گونه گردهمایی‌ها فرصت نزدیکی به واقعیت های درون خاورمیانه را خارج از تاثیر رسانه‌های مسلط فراهم می آورد. برای مثال از جمله شرکت کنندگان در نمایشگاه «مونا حاتوم» از نام های مطرح دنیای هنر است که بسیاری از آثارش در موزه‌ها و گالرهای جهان به نمایش درآمده است. پدر و مادر او فلسطینی و خود زاده لبنان است که پس ازشروع جنگ داخلی لبنان به لندن مهاجرت کرد. «امر مجید» هنرمند پاکستانی، «کارن تویدی هولومس» آمریکایی و «امینا احمد» هندی است. محمود همدانی (که به تازگی موزه متروپولیتن نیویورک برخی از آثارش را خریداری کرده است) و شیرین نشاط هر دو متولد ایران هستند و درنیویورک زندگی می کنند. طبیعتا کار این هنرمندان تحت تاثیر محل فعلی زندگی آنان وهمچنین فرهنگی است که درآن بزرگ شده اند. ازسوی دیگر این جابجایی ها ومهاجرت ها نشان می دهد که تا چه حد هنر از محدوده های جغرافیایی خاص خارج و مفهوم کلاسیک ملیت و تعلق به منطقه خاص در کار هنرمندان به چالش کشیده می شود.
کار مهران صابر
۲- هنرمندان نسل های گوناگون
در نمایشگاه تلاش شده، آثار هنرمندان نسل های مختلف در کنارهم قرار داده شود. افزون بر آن کار هنرمندان شناخته شده در کنار نقاشان کمتر مطرح، چیده شود. نگین شریف زاده، طراح هنری نمایشگاه براین باور است که این نکته از سویی بینندگان جوان تر را مورد خطاب قرار می دهد، از سوی دیگر ساختارهای مرسوم دردسته بندی های هنری رایج را به چالش می کشد. برای نمونه از هنرمندان با تجربه و قدیمی در نمایشگاه می توان از «لوسیا ساماها»، «نانسی بورسون» و «سوزان فایراستون» و از نسل بعدی ازحضور آثار «سمیرا عباسی»، «خالد جرار» و «خالد هورانی» یاد کرد که هردو فلسطینی هستند. و بالاخره از نسل جوان، می توان از «کتایون وزیری»، «شلی بهل» و «رامین اعتمادی بزرگ» هنرمند مقیم ایران نام برد. چالش های زندگی برای رامین این فرصت را پدید آورد تا از محدودیت ها به قول خودش هنر بسازد. او از واقعیت های سیاسی-اجتماعی تا خصوصی ترین ناگفته های شخصی، آثاری می سازد که لایه هایی از واقعیت پنهان را با خود حمل می کنند. داستان های واقعی که برای خودش اتفاق افتاده و او را دچار چالش کرده است. واقعیت هایی که درحالت عادی تمایلی به دیدنشان نداریم. فضایی که برای مخاطب آشناست، اما از آنجا که این واقعیت در زمینه جدیدی پدید می آید، بیننده دچار تامل می شود، تاملی که لحظه ای بایستد، به اثر بنگرد و به آن فکر کند.
بالاخره در میان نسل جوان نمایشگاه باید ازهنرمند سوری «تمام اعظم» نام برد. او با استفاده از عکاسی دیجیتال، طراحی و گرافیک و همچنین استفاده از ابزار هنری جدید، ترکیب نوینی خلق کرده است. این تکنیک برای مثال در خلق آثار نقاشی دیواری «آزدای» که بر روی دیوارهای تخریب شده در جنگ سوریه قرار گرفته، نمود پیدا کرده است. آثار او نه تنها مخاطب بین المللی را درمورد مساله سوریه به شکل وسیعی به خود جلب کرده، بلکه دنیای هنری جهان را نیز متوجه هنر خود کرده است.
کار تمام اعظم ۳- انتخاب فرم و محتوای هنری در پیوند با خاورمیانه
از خصوصیات دیگر این نمایشگاه طرح آثاری است که از زاویه فرم ومحتوا در پیوند با جنبه‌های زندگی در خاورمیانه کمتر دیده شده است. نگین شریف زاده، طراح هنری نمایشگاه به یورونیوز می گوید: «بازار هنر معمولا هنر خاورمیانه را در محدوده بسیار محدودی معرفی می کند. آثاری که در نمایشگاه عرضه شده است از دایره وسیع تری در پیوند با فرم و مفاهیم برخوردارند، آثاری که زیر مجموعه بومی، بصری و فرهنگی منطقه را تشکیل می دهند و کمتر شناخته شده هستند. برای مثال می توان به ابزار بیان رنگین و طرح نقشه جهان در روسری های «آذین ولی» معمار ایرانی و طراح لباس، یا عروسک های پارچه‌ای «روبی چیشتی» اشاره کرد که بیننده را با بیان متفاوت هنری آشنا می کند.»
کار مونا حاتوم
دریچه‌ای به لایه‌های ظواهر رنگین
و سخن آخر باید از«مهران صابر» هنرمندی که آثارش بازتاب تجزیه خاطرات خویش است، یاد کرد. مهران با استفاده از تصاویر رئالیستی، واقعیت پریشان را بصورت واقعیت تجزیه شده خلق می کند. تصاویر تجزیه شده از صورت و بدن‌های خمیده و مسخ شده، ما را به سمت حس های عمیق تر و تاریک تری رهنمون می سازد. تصاویری که شاید نزدیک تر به واقعیت های احساسی شخصیت های نقاشی مهران هستند. او با نقاشی های رنگ روغن صحنه هایی را فرا روی بیننده قرار می دهد که می توان آنرا دریچه‌ای به لایه‌های درونی ظواهر رنگین و منسجم آدم‌ها دانست.
کار سوزان فایر استون