خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی از تلاش برای تصویب طرحی در مجلس نمایندگان آمریکا برای توقف فروش هواپیماهای بویینگ به ایران خبر داد. این طرح پیشنهادی روز پنجشنبه ۱۷ تیر ماه به وقت آمریکا در یکی از کمیتههای جانبی مجلس نمایندگان به بحث گذاشته میشود.
براساس این گزارش نمایندگان کنگره آمریکا در مورد سه مانع که در اصل برای جلوگیری از فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران در نظر گرفته شده، مذاکره میکنند. یکی برای جلوگیری از صدور مجوز از وزارت خزانه داری، یکی برای متوقف کردن صدور مجوز نقل و انتقال پول توسط وزارت خزانه داری و همچنین مانعی برای بانک صادرات واردات آمریکا.
به نوشته رویترز اگر قانون پیشنهادی به تصویب برسد بر دیگر شرکتها نیز تاثیر خواهد گذاشت، چراکه عملا بیشتر از ۱۰ درصد از محتویات همه جتهای مدرن از ایالات متحده است و برای این میزان، لازم است تا صادرات آنها ملزم به صدور مجوز باشد. به عبارت دیگر در صورت تصویب این لایحه، خرید ایرباس نیز به مشکل برخواهد خورد.
پس از آنکه چند هفته قبل گزارش شد ایران برای خریداری هواپیما رسما با بوئینگ به توافق رسیده است، چندین نماینده جمهوری خواه آمریکا از عملی شدن چنین معاملهای ابراز نگرانی کرده و آن را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا دانستند. اما یک مقام ارشد شرکت بوئینگ در پاسخ به این نگرانیها با اشاره به سخنان رئیسجمهوری آمریکا گفت که دولت اوباما اجرایی شدن برجام را برای امنیت ملی آمریکا حیاتی دانسته است.
تفاهمنامه میان شرکت بوئینگ و ایران برای فروش حدود یک صد هواپیما به تهران از طریق «لیزینگ» و اجاره اعتباری است. در صورت عملی شدن این تفاهم، صدور هواپیماهای سفارش داده شده از سال ۲۰۱۷ آغاز میشود و تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت.
ناوگان هواپیمایی ایران در حال حاضر دارای حدود ۲۵۰ هواپیما است که دستکم ۱۰۰ فروند و مطابق برخی گزارشها نیمی از آنها زمینگیرند و عمر متوسط بقیه حدود ۲۲ سال است. مطابق برنامههای توسعه، ناوگان هواپیمایی ایران باید تا افق ۱۴۰۴ حدود ۵۰۰ فروند هواپیما داشته باشد. سازمان هواپیمایی کشوری پیشبینی کرده در یک دهه آینده هر سال ۵۰ هواپیما خریداری و به ناوگان هوایی کشور اضافه کند.
پس از توافق نمایندگان جمهوری اسلامی و کشورهای ۱+۵ بر سر اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا مجوز فروش هواپیماهای مسافربری ساخت این کشور به ایران را صادر کرد. بهمن ماه سال گذشته نیز در جریان سفر حسن روحانی به فرانسه، شرکت هواپیمایی ایران با شرکت اروپایی ایرباس بر سر خرید ۱۱۸ هواپیما به توافق رسیدند.