یک سال از زمانی که ایران، آمریکا و پنج قدرت برتر جهان توانستند در زمینه برنامه هسته ای ایران به توافقی تاریخی دست یابند، می گذرد.
آگهییک سال از زمانی که ایران، آمریکا و پنج قدرت برتر جهان توانستند در زمینه برنامه هسته ای ایران به توافقی تاریخی دست یابند، می گذرد. توافقی که به گفته جان کری، وزیر خارجه آمریکا باعث شد جهانی امن تر داشته باشیم.
آقای کری گفت: «اساسا فکر می کنم جهان می تواند به این واقعیت افتخار کند که این مذاکرات پیچیدۀ چندجانبه به نتیجه ای منتهی شد که باعث می شود در منطقه، بی ثباتی کمتری دیده شود و جهان را نیز از نظر گسترش تسلیحات هسته ای امن تر کند.»
این پیمان پس از سالها مذاکره، سرانجام در وین پایتخت اتریش منعقد شد و بر اساس آن، در ازای ایجاد محدودیتهایی در برنامه های هسته ای ایران، سازمان ملل نیز متعهد شد که تحریم هایی را که علیه این کشور و به دلیل فعالیتهای هسته ایش به اجرا گذاشته بود، لغو کند.
در آن زمان حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ابراز امیدواری کرد که این پیمان، منجر به بهبود اقتصاد کشورش شود.
با این حال، سرمایه گذاران خارجی هنوز هم برای آغاز فعالیتهایشان در این کشور، بی میل هستند. یکی از عمده دلایل این بی میلی، محدودیت فعالیت بانکها و محدودیت در تامین مالی پروژه ها است.
تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد در بخش های بانک و انرژی ایران لغو شده است اما تحریم های یکجانبه ایالات متحده آمریکا علیه اقتصاد ایران همچنان باقیست. این تحریم ها شرکتهای آمریکایی را از انجام معاملات تجاری با ایران منع می کند. همچنین بانکهای ایرانی و خارجی نمی توانند برای انجام معاملات مرتبط با ایران، از دلار آمریکا استفاده کنند.
هنگامیکه تهران تلاش کرد قراردادی چند میلیارد دلاری را برای خرید هواپیما با بوئینگ یا ایرباس منعقد کند، مشخص نبود که این معاملات چگونه باید تامین مالی شوند. درنهایت نیز اگرچه ایران برای خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس، سفارش داد اما این هواپیماها تحویل داده نشدند زیرا تامین اعتبار این قراردادها ممکن نبود.
طی ۱۰ سال اخیر موسسات بزرگ مالی همچون گروه بانکداری فرانسوی «بی ان پی پاریبا»، بانک بریتانیایی «اچ اس بی سی» و همچنین دویچه بانک به علت همکاری با ایران و فعالیتهای مالی در این زمینه، میلیاردها دلار جریمه شده اند. این موضوع باعث شده که بانکهای خارجی همچنان از اعمال تحریم های ایالات متحده آمریکا هراس داشته باشند.
دولت میانه روی ایران بارها از آمریکا خواسته است که به وعده های خود عمل کند و حسن روحانی بار دیگر روز چهارشنبه ۲۳ تیر(۱۳ ژوئیه) در نشت هیات دولت در این باره هشدار داد.
او گفت: «اگر یک وقتی در هر شرایطی آنها بخواهند از تعهد خودشان سر باز زنند، ما کاملا آمادگی داریم، از لحاظ توانمندی هسته ای ما در یک شرایطی هستیم که در یک زمان کوتاهی می توانیم به آن نقطه ای برسیم که مطلوب ماست.»
سیاستمداران ایالات متحده آمریکا در زمینه فعالیتهای اقتصادی ایران، دو دیدگاه متفاوت دارند. یک سال پیش، نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا از توافق هسته ای حمایت کردند درحالیکه قانونگذاران جمهوریخواه مخالف این پیمان بودند. مخالفان این پیمان در کنگره، بارها قوانینی را تهیه کرده اند که در راستای تضعیف این معاهده بین المللی بوده است.
به این ترتیب با وجود گذشت یکسال از عقد توافق هسته ای، اقتصاد ایران بدون سرمایه گذاری مستقیم خارجی و بدون پشتیبانی بانک های بین المللی از پروژه ها در ایران، نتوانسته گام موثری در مسیر توسعه بردارد. وضعیتی که ممکن است منجر به تقویت محافظه کاران تندروی نزدیک به محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری پیشین ایران شود تا بار دیگر برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی با قدرت وارد صحنه رقابتها شوند.