آگهیدو سازمان عفو بین الملل و دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل در گزارشی مشترک نسبت به وضعیت پناهجویان و رفتار غیرانسانی استرالیا و نادیده گرفتن عامدانه شرایط وخیم این افراد به شدت به دولت این کشور انتقاد کردند.
این دو سازمان که پس از مدت‌ها موفق شدند به اردوگاه پناهجویان در جزیره نائورو بروند اتهاماتی را به دولت استرالیا وارد کرده و گفته اند: استرالیا عمدا به آزار و اذیت پناهجویان می پردازد و وضعیت بحرانی آنها را در این جزیره نادیده می‌گیرد تا برای دیگر کسانی که قصد پناهجویی دارند درس عبرت شود.
عفو بین الملل و دیده‌بان حقوق بشر در ماه ژوئیه افرادی را به این جزیره اعزام و با ۸۴ نفر از پناهجویانی که به زور به بازداشتگاه نائورو منتقل شده بودند، صحبت کردند. این گزارش مشترک بر اساس مصاحبه با پناهندگان و پناهجویانی از کشورهای عراق، ایران، پاکستان و افغانستان که به نائورو منتقل شدند تنظیم شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است: «عدم رسیدگی دولت استرالیا به شرایط ناگوار و سوء استفاده از پناهجویان تنها می‌تواند یک سیاست سیستماتیک اتخاذ شده از سوی این کشور برای جلوگیری از ورود پناهجویان باشد.»
این گزارش شرایط جزیره نائورو را شبیه به یک زندان توصیف می‌کند و می نویسد که اغلب افراد پناهجو با مشکلات شدید روانی دست و پنجه نرم می‌کنند و دچار افسردگی و عوارضی همچون بی‌خوابی هستند. بسیاری نیز حافظه کوتاه مدت خود را از دست داده‌اند. یکی از این پناهجویان به عفو بین‌الملل گفته است: «ما در اینجا زندگی واقعی نداریم، ارواحی مرد‌ه‌ایم در بدنهای زنده.»
عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر در پایان گزارش خود تاکید کرده اند که دولت استرالیا به هیچ وجه نمی‌تواند از شرایط موجود در اردگاه نائورو اظهار بی‌اطلاعی کند.
بر اساس قانونی در استرالیا که با انتقادهای نهادهای بین‌الملی روبه‌رو است، هیچ پناهجویی به خاک آن کشور پذیرفته نمی‌شود و در اردوگاه‌هایی در جزیره نائورو یا در پاپوا گینه نو نگهداری خواهد شد.
گزارش مشترک این دو نهاد حقوق بشری نشان می‌دهد که دولت استرالیا از سال ۲۰۱۲ بیش از ١٢٠٠ نفر را بدون گذراندن فرایند قانونی پرونده پناهندگی شان به اردوگاه نائورو منتقل کرده است. در حال حاضر بیش از ۴۵۰ ایرانی که درخواست همگی آنها برای پناهندگی رد شده نیز در اردوگاه های نائورو و مانوس به سر می‌برند.
Iranian #refugee died of wounds. #Omid, 23, set fire to himself 3 days ago in protest to life s ituation in Nauru. pic.twitter.com/la96AmD0rA
— Fariba Sahraei (@FaribaSahraei) April 29, 2016
دهم اردیبهشت ماه سال جاری یک پناهجوی ایرانی به نام امید ۲۳ ساله در جزیره نائورو دست به خودسوزی زد و جان خود را از دست داد. همسر امید مقام‌های نائورو را متهم کرد که در رساندن او به بیمارستان در کویینزلند کوتاهی کرده‌اند و همین موضوع نیز به مرگ او انجامیده است. وزیر مهاجرت استرالیا در واکنش به این اتهام‌ها گفته بود در انتقال امید به بیمارستان تعللی صورت نگرفته است.