بحران اوکراین ۱۰ ماه پس از توافق مینسک

بحران اوکراین ۱۰ ماه پس از توافق مینسک
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

پس از گذشت ده ماه از امضای توافق ۱۳ ماده ای مینسک که به منظور برقراری صلح و آرامش در مناطق شرقی اوکراین و خاتمه درگیری بین شبه نظامیان طرفدار روسیه و

آگهی

پس از گذشت ده ماه از امضای توافق ۱۳ ماده ای مینسک که به منظور برقراری صلح و آرامش در مناطق شرقی اوکراین و خاتمه درگیری بین شبه نظامیان طرفدار روسیه و نیروهای دولتی اوکراین، امضا شد، آتش بس هنوز در وضعیت شکننده ای است. نبردهای پراکنده و درگیری های دیپلماتیک، وضعیت فعلی بحران اوکراین است که علی رغم کاهش عملیات نظامی در خط مقدم درگیری ها نشان از به بن بست کشیده شدن مذاکرات صلح دارد.

عقب نشینی تجهیزات سنگین از خط مقدم درگیری ها هنوز انجام نشده اما از این سلاح ها به ندرت استفاده می شود.

محل استقرار نیروها تغییر داده می شود، اما هیچ کدام از نیروها سعی نمی کند مرزها را تغییر دهد.

در مورد شبکه های انتقال برق همکاری هایی صورت می گیرد.

در موارد اختلاف اولیه که به رابطه بین اوکراین و اتحادیه اروپا و وضعیت آتی مناطق جدا شده، مربوط می شود پیشرفت چندانی حاصل نشده است.

آتش بس شکننده پس از توافق نامه مینسک

پس از ساعتها مذاکره نفس گیر بین رهبران روسیه، اوکراین، آلمان و فرانسه، طرح صلح پیشنهادی برای خاتمه بحران در اوکراین روز ۱۱ فوریه سال ۲۰۱۵ (۲۲ بهمن ماه ۱۳۹۳) در مینسک، پایتخت بلاروس امضا شد. الکساندر هاگ، معاون رئیس گروه ناظران صلح سازمان امنیت و همکاری اروپا در اوکراین در گفتگویی اختصاصی با یورونیوز گفت پس از امضای توافق نامه مینسک بیشترین موارد نقض آتش بس مربوط به میانه ماه اوت (روزهای ۱۵ و ۱۶ اوت) و هنگامی بود که نقل و انتقال های نظامی به اوج خود رسیده بود. طرفین در تبادل آتش عمدتا از سلاحهای کالیبر کوچک، مانند مسلسل نارنجک انداز اتوماتیک استفاده می کردند. در برخی موارد سلاحهای سنگین هم مورد استفاده قرار می گرفت.

کاهش عملیات نظامی در توافقنامه مینسک

طبق توافق نامه میسنک، استقلال طلبان شرق اوکراین و نیروهای دولتی اوکراین، نباید تا فاصله ۲۵ کیلومتری خط مقدم از سلاح های خمپاره انداز و موشک انداز با کالیبر کمتر از صد میلی متر استفاده کنند تا حریمی عاری از تسلیحات به عرض ۵۰ کیلومتر ایجاد شود. این اقدامات باید طی چهارده روز پس از شروع آتش بس اجرا شود. توافق نامه میسنک به منظور کاستن از تشدید درگیری ها منعقد شد اما دو طرف، دائما آتش بس را نقض کرده اند. طبق گزارش ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا در بسیاری از مناطق شرق اوکراین همچنان جنگ ادامه دارد. و طرفین از سلاحهای سنگین استفاده می کنند.

از زمان اجرای توافق نامه مینسک ارتش اوکراین، نیروهای جمهوری خلق لوهانسک و نیروهای جمهوری خلق دونتسک معمولا نقاطی را که در آنجا نیروی نظامی دیگری وجود ندارد اشغال می کنند. این به معنی نقض قرارداد نیست زیرا اگر کسی از خطوط تعیین شده فراتر نرود سرزمین هایی که تصرف می شود تحت تصرف نیروی دیگر نبوده است و فقط کنترل نظامی بر منطقه خودی گسترده تر شده است. بنابراین هر نوع نقض توافق نامه مینسک به جابه جایی واحد های نظامی مربوط می شود. زیرا در این توافق نامه تصریح شده است که نیروها نباید جابجا شوند. یکی از مقامات ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا در کیف می گوید: «با نقل و انتقال نیروها، دو طرف آن قدر به هم نزدیک می شوند که در دید مستقیم یکدیگر قرار دارند و این نیروها حتی سلاح های ممنوع (طبق توافق نامه) را هم به همراه ندارند بلکه اغلب مجهز به سلاحهای کوچک هستند.» بیشتر درگیری ها در نتیجه همین نقل و انتقال ها پیش می آید که طبق توافق نامه ای که در پایتخت بلاروس امضا شد ممنوع است.

»هیچ گزینه دیگری وجود ندارد»

برغم موارد نقض شده، توافق نامه زمینه ای برای رفع بحران ایجاد کرده است زیرا چارچوبی برای گفتگوی سه طرف درگیر در مورد مسائل مشخص را فراهم می کند. الکساندر هاگ، معاون رئیس گروه ناظران صلح سازمان امنیت و همکاری اروپا نسبت به موارد نقض آتش بس ابراز نگرانی کرده و افزوده است که «هیچ چارچوب یا گزینه دیگر وجود ندارد و این توافق تنها راه پیشرفت است اگر طرف های درگیر گفتگو نکنند چاره ای جز درگیری نظامی ندارند.» طرفین تا کنون در باره برداشتن مین ها از دوازده ناحیه به توافق رسیده اند که می تواند گامی اولیه و حیاتی برای پیشرفت باشند زیرا میدان های مینگذاری شده، مانع بزرگی در راه رساندن کمک های انسانی به مردم منطقه است.

تکنیسینهای بدون مرز

وادیم چرنیش، مسئول آژانس دولتی اوکراین برای کمک به وضعیت اقتصادی منطقه دونباس است. وظیفه این آژانس کمک رساندن خدمات اولیه مثل آب و برق به منطقه است. تکنیسین ها گاهی مجبورند برای مطمئن شدن از وجود خدمات حیاتی مثل آب و برق در منطقه درگیری، از این مناطق عبور کرده یا به آن وارد شوند. به گفته آقای چرنیش، به نظر می رسد در این بخش همکاری مثبت وجود دارد. از سوی دیگر تکنیسن ها باید در منطقه امن کار کنند. به این دلیل است که خنثی کردن مینها در این منطقه اقدامی ضروری است.

مرزها

عقب نشینی کامل «گروه مسلح غیرقانونی و تجهیزات نظامی، جنگجویان و مزدوران» آن طور که در توافقنامه مینسک مشخص شده است، هنوز کاملا صورت نگرفته است. همچنین هنوز «نظارت دائمی بر مرز اوکراین و روسیه از سوی او اس سی ای با خلق مناطق امن در مناطق مرزی بین اوکراین و فدراسیون روسیه» برقرار نشده است. میخاییل پاگربینسکی، تحلیلگر سیاسی طرفدار روسیه در کیف گفته است «کنترل مناطق مرزی بلافاصله پس از این که اوکراین انتخابات مستقل محلی را بپذیرد و پارلمان قانونی برای اعطای عفو عمومی به جنگجویان مخالف با دولت اوکراین، و خودمختاری دونتسک و لوبانسک تصویب کند، به اوکراین باز خواهد گشت.» اما برگزاری انتخابات محلی در نواحی جمهوری خلق لوهانسک و جمهوری خلق و جمهوری خلق دونتسک با توجه به قوانین اوکراین به نظر غیر ممکن می رسد. ضمن این که برگزاری این انتخابات عمدتا به ماده سوم توافقنامه مینسک مربوط می شود که در باره کاهش مرکزیت قدرت در اوکراین است. بر اساس این توافق اوکراین باید برای اعطای خودمختاری به این نواحی براساس «وضعیتی ویژه» دست به اصلاح قانون اساسی بزند. اما انجام این اصلاحات با مشکلات بزرگ سیاسی مواجه است زیرا قدرت های سیاسی در اوکراین «وضعیت ویژه» را اسب تروای روسیه برای اعمال نفوذ و کنترل اوکراین می دانند.

«وضعیت ویژه»

وولودیمیر گرویسمن، سخنگوی پارلمان اوکراین در مصاحبه اختصاصی با یورونیوزگفت: «برای ما روشن است که سیاست متجاوزان به کشور ما این است که ما را وادار کنند وضعیت ویژه را بپذیریم و به این ترتیب کشور را دو پاره کنند. ما چنین نمی اندیشیم. برای ما اواکراین کشوری یکپارچه است و می خواهیم این نواحی را به اوکراین بازگردانیم و به همین دلیل در فکر نوع خاصی خودمختاری محلی هستیم. این نامی است که ما انتخاب کرده ایم.» تصمیم پترو پوروشنکو، رییس جمهور اوکراین در پذیرش «وضعیت ویژه» جنجال برانگیز شده است. بعضی می گویند که تهدید حمله همه جانبه نظامی او و وساطت فرانسه و آلمان در مذاکرات مینسک او وادار به پذیرش «وضعیت ویژه» کرده است. برخی دیگر ادعا می کنند که آقای پروشنکو با این پذیرش بدون تصویب پارلمان، فراتر از اختیارات قانونی خود عمل کرده است. بنابراین نکات اصلی توافق نامه مینسک هنوز تا اجرا فاصله زیادی دارند.

استراتژی اتحادیه اروپا برای حل پازل خونین بحران اوکراین

وضعیت بن بست فعلی شاید به درازا بکشد و باعث شود اوکراین عملا (دوفاکتو) تقسیم شود. تنها توافقی جامع در اروپای شرقی بین اوکراین، روسیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا می تواند این پازل خونین ژئوپولیتیک را حل کند. منابع دیپلماتیک غربی در کیف می گویند خواستار این هستند که به عنوان اولین گام در راه حل بحران روسیه به مخالفت خود با “توافق همبستگی” بین اوکراین و اتحادیه اروپا که قرار است از اول ژانویه ۲۰۱۶ به اجرا در آید، پایان دهد.

اما وضعیت فعلی نشان از تمایل روسیه به پذیرش آثار روابط رسمی بین کیف و بروکسل ندارد. ۱۷ دسامبر کمیسیون اروپا تمدید تحریم ها علیه روسیه را تصویب کرد. یکی از دلایل درگیری های اوکراین موضوع “توافقنامه همبستگی” است که روسیه نمی پسندد. تعداد کمی از ناظران و سیاستمداران عده ای فکر می کنند هدف روسیه از الحاق کریمه و پشتیبانی از شبه نظامیان در دونباس رسیدن به وضعیت فعلی در اوکراین و اروپای شرقی بود.

مصاحبه یورونیوز با معاون رئیس گروه ناظران صلح سازمان امنیت و همکاری اروپا

برای شنید متن کامل مصاحبه به زبان انگلیسی روی لینک زیر کلیک کنید

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

جان بولتون در مراسم رژه استقلال اوکراین؛ تنش جدید میان آمریکا و روسیه

زلنسکی دبیر شورای امنیت اوکراین را برکنار کرد

رویترز: روسیه برای دریافت پول نفت‌های فروخته شده‌اش دچار مشکل شده است