آگهیمنازعه بر سر خاکسپاری حبیب الله کلکانی معروف به بچه سقا و همراهانش در تپه شهرآرای کابل با عقب نشینی ملیشه ها/ شبه نظامی‌های وابسته به معاون اول رئیس جمهوری پایان یافت و تشییع‌کنندگان شامگاه پنج شنبه ۱۱ سنبله/شهریور پیکرها را به خاک سپردند.
نگرانی از برخوردهای قومی و تباری
هزاران تن از شهروندان کابل، پایتخت افغانستان پس از گذشت هشتاد و هفت سال از کشته شدن امیر حبیب‌الله کلکانی برای اولین بار نماز بر پیکرهای او و همراهیانش در مسجد عیدگاه خواندند. تشییع کنندگان در حالیکه هفده تابوت را بر دوش داشتند و به سمت تپه شهرآرا حرکت می کردند، زیر نظر تدابیر امنیتی پلیس، هدف شلیک هواداران ژنرال دوستم، معاون اول رئیس‌جمهوری افغانستان قرار گرفتند که به کشته شدن دو تن و زخمی شدن پنج غیرنظامی منجر شد. پیش از این، کمیسیون موسوم به اعزاز و خاکسپاری امیر حبیب الله کلکانی، تپه شهرآرای کابل را برای تدفین زمامدار سابق افغانستان آماده کرده بود اما ژنرال دوستم، «رهبر قومی ازبکان افغانستان» شب چهارشنبه اعلام کرده بود که تپه شهرآرا یک مکان تاریخی و متعلق به ترکتباران افغانستان است و نباید پیکرها روی تپه شهرآرا دفن شوند. ساعاتی پس از تیراندازی، گفتگوهایی بین سازماندهندگان مراسم خاکسپاری و مخالفان انجام شد. همزمان، برخی از شهروندان حاضر در محل تشییع، از تردد صدها فرد مسلح خبر دادند.
با وقوع این تنش‌ها، تعدادی از تحصیلکردگان در شبکه‌های اجتماعی از احتمال افزایش برخوردهای قومی و تباری اظهار نگرانی کردند.
محمدقاسم وفایی زاده، پژوهشگر و از کاربران شبکه‌های اجتماعی در صفحه خود نوشته است: «اگر سیاسی شدن هویت‌ها را (در شرایط حاضر) گریزی نیست، جلوگیری از دشمنی قومی را گزیری هست. می توان با تدبیر و مدارا بر چالش‌های نفس‌گیر فایق آمد و خط‌های قومی را عبور کرد.»
نصرالله محسنی نیز در اینباره آورده است: «بعد از شکست طالبان میلیاردها دالر توسط کشورهای غربی و اروپایی برای بازسازی و تقویت دموکراسی در افغانستان سرازیر شد اما امروز فهمیدیم که هنوز در دهه هفتاد زندگی می کنیم و هنوز گپ خود را از طریق میل تفنگ می زنیم.»
شکوه‌های دوستم
ژنرال عبدالرشید دوستم همزمان با مراسم تشییع پیکرها، در بین هواداران و جمعی از مقامات دولتی از نداشتن صلاحیت در حکومت انتقاد کرد و با اشاره به غیبتش در دفتر کاری خود گفت: «از من می‌پرسند که چرا دفتر نمی‌روی، دفتری که صلاحیت کاری نداشته باشی، چی می‌کنی آنجا که امضایت نچلد/ اعتبار و تاثیر نداشته باشد.»
#Afghanistan: Dostum breaks silence, blasts Ghani for power concentration https://t.co/GteQbZ10K8pic.twitter.com/krXcHjLwnP
— Pajhwok Afghan News (@pajhwok) September 2, 2016
راه و رسم عیاری
یعقوب رسولی، عضو کمیسیون اعزاز و خاکسپاری امیر حبیب الله کلکانی به یورونیوز گفت: «ما معتقدیم که امیر کلکانی با یک حرکت ناجوانمردانه شهید شد و پس از اعدام، خلاف اینکه بسیاری از حاکمان طی مراسمی باشکوه دفن می شوند، او بدون اینکه دفن شود همراه با یارانش در خندقی انداخته شد و ما می‌خواهیم برای اولین بار، بعد از هشتاد و هفت سال، او و یارانش را طی مراسمی به خاک بسپاریم.»
شکریه حیدری، فعال حقوق بشر که در این مراسم نیز حضور داشت به یورونیوز گفت: «خاکسپاری امیر کلکانی را می توان از دو زاویه بررسی کرد. اول اینکه هر انسان حق دارد در جایی از زمین دفن شود. حتی اگر در یک برخورد سیاسی کشته شود. دوم اینکه جنبش‌های عیاری و درویشی از گذشته در متن فرهنگ جامعه افغانستان ریشه داشته و این سرزمین، سرزمین عیاران و جوانمردان است. امیر کلکانی هم جزو همین عیاران بوده است که با تکریم وی، راه و روش جوانمردی و عیاری را ارزش/ارج می گذاریم.»
حبیب‌الله کلکانی – که در ادبیات عامیانه بچه سقا خوانده می شد- در سال ۱۹۲۹/۱۳۰۸ حکومت امان‌الله خان را برانداخت و به مدت نه ماه زمام مملکتی افغانستان را برعهده گرفت و خود را «خادم دین رسول‌الله» خواند و حکومتش بدست نادرخان پادشاه بعدی سرنگون و وی به همراه یارانش اعدام شد.»
