اهدای نوبل پزشکی سال ۲۰۱۶ به دانشمند ژاپنی کاشف اتوفاژ سلول

آگهی

اکادمی نوبل، جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۲۰۱۶ را از میان ۲۷۳ دانشمند این رشته به یوشینوری اُسومی، دانشمند ژاپنی اعطا کرد.

دبیر فیزیولوژی و پزشکی کمیته نوبل می گوید: «کمیته نوبل در انستیتو کارولینسکا امروز تصمیم گرفت تا نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۲۰۱۶ را به یوشینوری اُسومی برای کشف مکانیسم اتوفاژ عطا کند.»

مکانیسم اتوفاژی یا خودخواری سلولی، تخریب و بازیافت اجزا سلول توسط خود سلول است که بدلیل کمک به شناخت و درمان بیماریهایی همچون سرطان، دیابت، پارکینسون و بیماریهای سلسله اعصاب بسیار مهم است. مکانیسم اتوفاژی یا خودخواری سلولی زمانی روی می دهد که اجزای سلول با مرکز بازیافت سلول یا لایزوزوم در هم می آمیزد تا آنزیم های لایزوم بتوانند مواد حمله کننده و یا مخرب را از بین ببرند. این اتفاق روند سم زدایی سلول و خود درمانی و در واقع مکانیسم دفاعی سلول است. زمانی که مواد غذایی به اندازه کافی به سلول نمی رسد یا اینکه سلول وظیفه از بین بردن مهاجمی مثل باکتری و ویروس را دارد، اتوفاژی برای زدودن مواد زائد و کم کردن مصرف سلول به کمک آن می آید. سلول مواد زائدی را که تولید کرده یا سلول هایی را که پیر شده اند به این صورت تخریب کرده و از مواد اولیه آنها برای تولید اجزا و مواد جدید استفاده می کند.

ماریا ماسوچی، استاد ویروس شناسی موسسه زیست شناسی سلولی دانشکده کارولینسکا می گوید: «اتوفاژ یعنی حذف پروتئین های آسیب دیده از طریق اندامکها و بازسازی سلول. کشف ارتباط میان اتوفاژی و سلول های پیر و ارتباط این مکانیسم در شناخت بیماری های سالخوردگان نظیر آلزایمر و دیابت نوع دو بسیار مهم است. در نهایت شناخت عوارض اتوفاژ بیش از اندازه بر روی سلولها به طور مثال در مورد سرطان ها نیز اهمیت بسزایی دارد. اتوفاژ بیش از اندازه میتواند منجر به مقاومت در برابر داروهای ضد سرطان شود.»

پروفسور یوشینوری اُسومی ۷۱ ساله در دهه ۹۰ میلادی، گروهی از ژن ها را شناسایی کرد که باعث اتوفاژی در مخمر نان می شدند. او با استفاده از این یافته به کشف مکانیسم اتوفاژ در سلول های انسان روی می دهد .