استقلالطلبی منطقه خودمختار کاتالونیا که از همان زمان برگزاری همهپرسی در روز یکم اکتبر گذشته به بحرانی بیپیشینه در اسپانیا و کل اروپا تبدیل شد، امروز دولت مرکزی مادرید را به صرافت اعمال تدابیر قانونی علیه رهبران این منطقه انداخته است. این بزرگترین بحران سیاسی اسپانیا در چهل سال گذشته بوده است.
ماریانو راخوی، نخست وزیر اسپانیا در صدد است تا برای ادامه حاکمیت دولتش بر کاتالونیا برای نخستین بار از قانون اساسی استفاده کند و دادستان کل اسپانیا روز دوشنبه خواستار طرح اتهام «شورش» علیه برخی رهبران استقلالطلب بارسلون شد.
Spanish prosecutor seeks charges for deposed Catalan leaders https://t.co/gzZ9yt55zm
— Aieshath Firu (@AieshathFiru) 30 octobre 2017
روز جمعه بلافاصله بعد از آن که پارلمان کاتالونیا به استقرار حاکمیت مستقل از مادرید رأی داد، مجلس سنای اسپانیا خودمختاری کاتالونیا را لغو کرد و به نخستوزیر راخوی اجازه داد تا در چهارچوب سلسله تدابیر پیشبینی شده در قانون اساسی، رئیس منطقه کاتالونیا را عزل کند.
راخوی به کارلس پوجدمون، رئیس منطقه خودمختار کاتالونیا اخطار داده بود که اعلام یکجانبه استقلال به معنی نقض قانون اساسی این کشور است. اما پوجدمون تلاش برای کسب استقلال را «حق مشروع» کاتالونیا توصیف کرده بود.
دولت اسپانیا چگونه میتواند کنترل کاتالونیا را به دست گیرد؟
به نوشته روزنامه گاردین، مجلس سنای اسپانیا برای تأئید کنترل کاتالونیا به نخستوزیر، ماریانو راخوی اجازه استناد به اصل ۱۵۵ قانون اساسی این کشور مصوب ۱۹۷۸ را داده و پیشنهاد دولت در این مورد را پذیرفته است. تصمیم سنا مبنی بر لغو خودمختاری کاتالونیا آخرین مرحله از اجرای اصل ۱۵۵ است.
برای مشاهده مراحل قانونی به اجرا گذاشتن اصل ۱۵۵ قانون اساسی اسپانیا روی پیوند زیر کلیک کنید:
از گزینه تعلیق خودمختاری کاتالونیا تا چالشهای پیشروی جداییطلبان
دولت اسپانیا پس از این چه خواهد کرد؟
تحلیلگر گاردین مینویسد که دولت مادرید پس از عزل پوجدمون و کابینه او و در دست گرفتن کنترل ادارات و نهادهای دولتی در کاتالونیا از جمله پلیس، اداره مالیات و رسانهها، امیدوار است انتخابات محلی در این منطقه را تا شش ماه دیگر برگزار کند.
دولت فعلی کاتالونیا از پشتیبانی اکثریت مجلس بهره میبرد. ۴۷ درصد از کرسیهای مجلس محلی کنونی را نمایندگان طرفدار استقلال کاتالونیا تشکیل میدهند که در انتخابات سال ۲۰۱۵ برگزیده شدهاند.
دولت کاتالونیا چه میگوید؟
دولت کنونی کاتالونیا وعده داده که از نهادهای رسمی این منطقه دفاع کند. مقامهای بارسلون میگویند که دولت مرکزی مادرید تاکنون نیز با دخالت در مالیاتهای منطقه کاتالونیا و با گسیل هزاران نیروی حفاظت شهری و پلیس به این منطقه عملا اصل ۱۵۵ را به اجرا گذاشته است.
پوجدمون در ماه گذشته نیز با یادآوری اعلام وضعیت اضطراری و حمله پلیس اسپانیا به دفاتر إدارات دولتی و بازداشت ۱۴ تن از مسئولان رسمی کاتالونیا، دولت راخوی را به تعلیق عملی و زودهنگام خودمختاری این منطقه متهم کرد.
واکنش استقلالطلبان و نقش پلیس
رویکرد نیروهای پلیس اسپانیا از همان آغاز برگزاری همهپرسی با استقلاطلبان کاتالونیا خشونتآمیز بوده است. این در حالی است که تاکنون تمامی تجمعات جداییطلبان کمابیش مسالمتآمیز بوده و با آغاز خشونت و حمله از سوی آنها همراه نبوده است.
به نوشته روزنامه گاردین، واکنش احتمالی جداییطلبان به اجرای اصل ۱۵۵ قانون اساسی اسپانیا روی آوردن به اعتصابهای گسترده یا تشکیل زنجیرههای بزرگ انسانی برای محاصره ادارات دولتی محلی خواهد بود. از سوی دیگر این روزنامه مینویسد در صورت ورود پلیس اسپانیا برای دستگیری مقامهای جداییطلب کاتالونیا معلوم نیست شاهد چگونه واکنشی در این منطقه خواهیم بود. مقامهای پلیس اسپانیا همچنین «موسوس» یا همان پلیس محلی کاتالونیا را به تعلل در جلوگیری از برگزاری همهپرسی متهم کردند، اتهامی که به برکناری فرمانده موسوس از سوی مادرید انجامید.
بیشتر بخوانید: مادرید رییس پلیس کاتالونیا را عزل کرد
طرح اتهام «شورش» علیه رهبران کاتالونیا
دادستان کل اسپانیا خواستار طرح اتهام علیه رهبران جداییطلب کاتولونیا شده است. از جمله اتهاماتی که وی می خواهد به رهبران جدایی طلب وارد شود، اتهام «شورش» است.
رئیس منطقه خودمختار کاتالونیا کجاست؟
تلویزیون کاتالونیا در خبری فوری، دوشنبه در روزی که دادستان کل اسپانیا خواستار طرح اتهام علیه رهبران جداییطلب کاتولونیا شد اعلام کرد که کارلس پوجدمون رئیس منطقه کاتالونیا در سفری اضطراری به بروکسل پایتخت بلژیک رفته است.
ئو فرانکن، وزیر مهاجرت بلژیک روز شنبه در گفتگو با یکی از شبکه های تلویزیونی این کشور از آمادگی بروکسل برای اعطای پناهندگی سیاسی به کارلس پوجدمون خبر داده بود.
آیا اجرای اصل ۱۵۵ به بحران پایان خواهد داد؟
به باور تحلیلگر گاردین، به هیچ روی معلوم نیست که اجرای اصل ۱۵۵ بتواند به بحران کاتالونیا پایان دهد زیرا تلاشها برای استقلال کاتالونیا در سالهای اخیر ابعاد گستردهای یافته و بیشتر کنشگران کاتالونیایی میگویند همچنان در صحنه خواهند ماند. از سوی دیگر، دولت مادرید نیز مطلقا حاضر نیست در برابر این چالش مستقیم ملی و منطقهای عقب بنشیند.