کمکهای اروپا برای تحصیل دانش آموزان بدون اقامت قانونی افغان در مدارس کرمان

آگهی

بدنبال دستور ثبت نام دانش آموزان افغانِ بدون مدرک اقامت قانونی در مدارس ایران زندگی هزاران کودک افغان که از تحصیل محروم مانده بودند، تغییر کرده است. مونیکا پینا، خبرنگار یورونیوز درباه کمکهای اتحادیه اروپا و اداره پناهندگان نروژ برای ادامه تحصیل و ثبت نام این دانش آموزان در استان کرمان گزارشی تهیه کرده است.

جنگ و ناامنی در افغانستان این کشور را تبدیل به دومین کشور با بیشترین تعداد پناهجو در جهان کرده است. طبق آمار کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان دو میلیون و پانصد هزار پناهجوی افغان در سراسر جهان ثبت شده اند.

نزدیک به یک میلیون نفر از این تعداد در ایران ثبت شده اند و طبق آمار اداره کل اموراتباع ومهاجرین خارجی در ایران تخمین زده می شود که حدود دو میلیون پناهجوی افغان بدون مدرک شناسایی در ایران زندگی می کنند.

استان کرمان، یکی از استانهایی است که بیشترین تعداد پناهجویان افغان را در خود جای داده است. تقریبا ۱۰ درصد از سه میلیون نفر جمعیت این استان را پناهجویان افغان تشکیل می دهند. برخی از آنها از چهل سال پیش در اینجا هستند.

حدود ۱۳۰ هزار نفر از اتباع افغان مقیم کرمان برگه شناسایی ندارند. یعنی برغم اینکه مدت زیادی از سکونتشان در اینجا می گذرد، گاهی حقوق اجتماعی اولیه شان مثل بهداشت و تحصیل نادیده گرفته می شود.

سعید ۱۳ ساله در ایران بدنیا آمده است. او مدرک اقامت قانونی ندارد و تا دو سال پیش که دستور ثبت نام دانش آموزان غیر مجاز افغان در مدارس دولتی ایران صادر نشده بود، سعید نمی توانست به مدرسه برود. طبق این دستور همه کودکان افغان، چه کسانی که بصورت قانونی در ایران هستند و چه آنها که فاقد مدارک قانونی هستند، باید در مدارس دولتی ثبت نام شوند.

سعید می گوید از رفتن به مدرسه و یادگرفتن خواندن و نوشتن خوشحال است. او می گوید: «می توانم هر چیزی را که بخواهم بخوانم، مثلا می توانم تابلوهای خیابانها را بخوانم یا اگر به بیمارستان بروم می توانم نسخه دکتر را بخوانم.»

دستور ثبت نام کودکان افغان در مدارس دولتی نقطه عطفی در ساماندهی پناهجویان افغان بدون برگه اقامت در ایران بود. در وهله اول، اتباع افغان فاقد برگه شناسایی که فرزندانشان را در مدرسه ثبت نام کرده اند از ایران اخراج نمی شوند.

در مرحله بعد، مدارس هم باید خود را با شرایط پذیرش هزاران دانش آموز جدید تطبیق بدهند. به این منظور اتحادیه اروپا و شورای پناهندگان نروژ برای کمک به تحصیل و ثبت نام این دانش اموزان در مدارس ایران وارد عمل شدند.

الیویه واندکاستلف، مدیر شورای پناهندگان نروژ در ایران درباره این کمکها می گوید: «تاکنون از ۴۰ مدرسه در کشور پشتیبانی کردیم. کمکها عمدتاً به صورت تهیه تجهیزات و وسایل و همینطور بازسازی و مرمت مدارسِ تعطیل شده بوده است، مثل این مدرسه که سالها بسته بود. برنامه هایی هم برای آن دسته از کودکانی که به خاطر وضعیتشان سالها نمی توانستند مدرسه بروند، انجام دادیم تا بتوانند مواد درسی را سریعتر بیاموزند تا با بقیه شاگردها همگام شوند.»

«اوضاع با ۳۰ سال پیش که اولین افغان ها به اینجا آمدند خیلی فرق کرده است»

اتحادیه اروپا در سال جاری میلادی بودجه ای معادل ۱۰ میلیون یورو برای کمک به پناهندگان افغان در ایران اختصاص داده است. سفرهای «کریستو استیلیانیدس» کمیسر کمکهای بشردوستانه و مدیریت بحران اتحادیه اروپا به ایران نیز نشان می دهد که با توجه به شرایط حساس، از نظر اروپا حمایت از ایران اهمیت دارد.

کارولین برچ، از اداره کمک های بشردوستانه و مدیریت بحران اتحادیه اروپا در ایران می گوید: «فکر می کنم اوضاع با ۳۰ سال پیش که اولین افغان ها به اینجا آمدند خیلی فرق کرده است. الان تنها زنده ماندن اهمیت ندارد و باید این کودکان به دبستان بروند تا امید داشته باشند که در آینده به دبیرستان و حتی شاید به دانشگاه راه پیدا می کنند.»

#Thousands of undocumented #afghan#refugees have joined #school since 2015 in #Iran. Access to #school in #iran, next week on #Aidzonepic.twitter.com/lpxzLXvXEw

— Monica Pinna (@_MonicaPinna) 19 octobre 2017

یکی از چالشها، ثبت نام دانش آموز در کلاس متناسب با سنش است

به گفته اداره اتباع و مهاجرین خارجی درکرمان، هنوز ۱۰ هزار کودک افغان در این استان به مدرسه نمی روند، یکی از دلایل آن هم رسیدن به سطح لازم معلومات برای شرکت در کلاس متناسب با سن است. سعید توانست پس از شرکت در کلاسهای تابستانی در کلاس خودش ثبت نام کند. دلیل دیگر مشکلات مالی است.

فاطمه سادات، مادر سعید افغان است و مدرک اقامت قانونی در ایران ندارد. او درباره مشکلات مالی می گوید: «پارسال آنها [فرزندانم] را کلاس چهارم ثبت نام کردم. سه چهار ماهی رفتند. بعد مجبور شدم دوباره بیرونشان کنم به خاطر پول سرویس و پول مدرسه بود.»

اما امسال وضعیت برای خیلی از خانواده ها تغییر کرده است. فاطمه می گوید: «الان هم هیچ هزینه و پولی ندادیم. خودم هم می روم پسته چینی و شوهرم هم کار می کند. خودش [سعید] می گوید مامان من می روم سر کار و می توانم پول سرویسم را در بیاورم. به همین خاطر بعد از ظهرها ۴ تا ۹ شب در تعویض موتور نزدیک خانه کار می کند.»

مشکل ازدحام بیش از حد کلاسهای درس

ظرفیت مدارس هنوز خیلی با نیاز واقعی فاصله دارد. در استان کرمان طی دو سال که از کمکهای اروپا می گذرد، حدود ۳۰۰ هزار دانش آموز افغان در مدارس ثبت نام کرده اند، که یک سوم آنها مدرک اقامت قانونی نداشتند. تعداد دانش آموزان بیشتر از ظرفیت کلاسهاست: بطور متوسط ۴۰ الی ۴۴ دانش آموز سر کلاسی می نشینند که ظرفیتش حداکثر ۲۵ نفر است.

حمید شمس الدینی، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی در استان کرمان می گوید: «برای ۳۰ هزار نفر دانش آموز با استانداردی که وجود دارد، با کلاس بین ۲۰ تا ۲۵ نفر دانش آموز، ما به۱۲۰۰ کلاس برای اتباع [افغان] نیاز داریم.»

مجتمعهای آموزشی جدید ساخته می شود

کرمان را پشت سر می گذاریم و به زنگی آباد می رویم. مجتمع آموزشی اینجا مرکزی است که دانش آموزان تمام روستاهای پراکنده در اطراف زنگی آباد به آن می روند. در اینجا سازمان غیر دولتی اداره پناهندگان نروژ کار ساخت مدرسه ای جدید را به پایان رسانده است.

آگهی

الیویه واندکاستلف، مدیر شورای پناهندگان نروژ در ایران می گوید: «مشکل ظرفیت مدارس در پذیرش دانش آموز وجود داشت و ما با ساخت این مدرسه این مشکل را بر طرف کردیم. این مدرسه ۱۰ کلاس دارد که می تواند ۳۰۰ دانش آموز تازه را در خود جای دهد، ۳۰۰ دانش آموز که اکنون می توانند به مدرسه بروند.»

#aidzone team back from #iran! Fascinating shoot to document how #refugee children are integrated in the Iranian #schooling system pic.twitter.com/tbycLQ6JKM

— Monica Pinna (@_MonicaPinna) October 10, 2017

۹۰ درصد این دانش آموزها افغان هستند و نیمی از آنها مدارک شناسایی ندارند. مثل میر حسین ده ساله که در ایران متولد شده است.

هاجر مادربزرگش خوشحال است که تعدادی از ۲۱ نوه اش پس از سالهای سختی امروز بالاخره می توانند مدرسه بروند. او ۳۰ سال پیش از افغانستان به ایران آمده است و یکسال بعد از ورودش به ایران همسرش را از دست داده است. او می گوید در ابتدا نمی توانست، مشکلات فراوان داشت و نمی توانست فرزندانش را به مدرسه بفرستد. هاجر می گوید خیلی رنج برده و بدون شوهر و سرپرست کسی را نداشته به او و فرزندانش کمک کند.

ثبت نام کردن کودکان پناهجوی افغان در مدرسه، درهای آینده را به روی نسل گمشده افغانها می گشاید.

بیشتر بخوانید:وعده کمک های بشردوستانه اروپا به تهران؛ آیا مهاجران افغان در ایران می مانند؟

آگهی