حدود دو سال پیش، چند مفتی عربستان بازی شطرنج را به دلیل آن که نوعی «قمار» بوده و موجب «اتلاف وقت» میشود، حرام اعلام کرده بودند. یکی از این مفتیها به نام عبدالعزیز الشیخ گفته بود: «این گونه سرگرمیها حرامند زیرا مردم را از یاد خدا غافل میکنند.»
نخستین دوره مسابقات بینالمللی شطرنج در عربستان سعودی علیرغم وجود فتوایی در این کشور که شطرنج را حرام اعلام میکند، آغاز شد.
حدود دو سال پیش، چند مفتی عربستان بازی شطرنج را به دلیل آن که نوعی «قمار» بوده و موجب «اتلاف وقت» میشود، حرام اعلام کرده بودند. یکی از این مفتیها به نام عبدالعزیز الشیخ گفته بود: «این گونه سرگرمیها حرامند زیرا مردم را از یاد خدا غافل میکنند.»
مقامهای عربستان برای برگزاری این تورنمنت که «ملک سلمان» نام دارد و از سهشنبه تا شنبه برگزار میشود، با موانع دیگری نیز از جمله نوع پوشش اسلامی برای بانوان شطرنجباز و صدور ویزا برای ورزشکاران تبعه اسرائیل روبرو بودهاند.
برگزاری این مسابقات نشان از نوعی گشایش در جامعه محافظهکار و سنتی عربستان دارد و بخشی از تلاش محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور برای اصلاحات اجتماعی را نشان میدهد.
اما این گشایش حد و حدودی هم دارد زیرا حکومت عربستان به هفت شرکتکننده اسرائیلی ویزا نداده است. فدراسیون شطرنج اسرائیل به همین دلیل با شکایت به فدراسیون جهانی شطرنج از عربستان تقاضای غرامت کرده است. بر اساس مقررات فدراسیون جهانی شطرنج، کشور میزبان حق ندارد از شرکت بازیکنان کشور دیگری در تورنمنتی که میزبان آن است، به دلیل تابعیت آنها جلوگیری کند.
عربستان سعودی با اسرائیل روابط دیپلماتیک ندارد.
عربستان در ابتدا برای شرکتکنندگان ایران و قطر نیز ویزا صادر نکرد، اما با وساطت فدراسیون جهانی در نهایت برای اتباع این دو کشور نیز ویزا صادر شد.
مشکل حجاب نیز چالش دیگر این دوره از مسابقات است. فدراسیون جهانی شطرنج میگوید عربستان را مجاب کرده تا زنان شرکتکننده در مسابقات بینالمللی شطرنج در این کشور را وادار به پوشیدن مقنعه نکند، چیزی که در تاریخ مسابقات ورزشی این کشور امری بیسابقه به شمار میرود. زنان خارجی شرکت کننده در این تورنمنت همچنین مجاز خواهند بود تا بر خلاف مقررات جاری عربستان، بدون حضور مردی از محارم خود در معابر عمومی رفت و آمد کنند. در عین حال این زنان حتما باید پیراهن سفید دگمهدار به تن داشته باشند.
با این همه، آنا موزیچوک اوکراینی که در سال ۲۰۱۶ دو بار قهرمان شطرنج سرعتی شده است، در اعتراض به اجبار پوشش برای زنان در عربستان این مسابقات را تحریم کرده و گفته که تحت تأثیر مبلغ بالای جایزه آن قرار نمیگیرد.
مبلغ جایزه مسابقات شطرنج ملک سلمان دو میلیون دلار اعلام شده و یک رکورد جهانی به حساب میآید.
مشکلات برگزاری مسابقات بینالمللی ورزشی در ایران
برگزاری مسابقات بینالمللی ورزشی در ایران نیز همیشه با چالشهایی نظیر عربستان روبرو بوده است به طوری که دامن ورزشکاران ایرانی در رویارویی با حریفان در خارج از کشور را هم میگیرد.
اصلیترین مشکل ورزشکاران ایرانی هم رویارویی با حریف اسرائیلی و برای بانوان، موضوع حجاب است.
نازی پاکیزه، شطرنجباز آمریکایی گرجیتبار که برای مسابقات بینالمللی شطرنج زنان ۲۰۱۷ در ایران انتخاب شده بود، در اکتبر سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که مسابقات تهران را به علت قوانین حجاب اجباری در ایران تحریم خواهد کرد. در حالی که مخالفان حجاب اجباری در ایران این حرکت را ستایش کردند، بسیاری از کاربران فضای مجازی با انتقاد از این حرکت، تحریم را ضربه به رشد و گسترش ورزش بانوان در این کشور نامیدند.