دانیل شوامنتال، رئیس دفتر کمیته یهودیان آمریکا در اتحادیه اروپا در گفتگو با یورونیوز میگوید دونالد ترامپ تصمیمش بر خروج از برجام را گرفته است و سخنان و افشاگریهای بنیامین نتانیاهو در جهت قانع کردن اروپا برای خروج از برجام بود.
بنیامین نتانیاهو در هفتهای که گذشت در یک کنفرانس خبری در وزارت دفاع اسرائیل مدارک و شواهدی را به جهانیان ارائه کرد که به گفته او نشان از پیگیری برنامه تسلیحات هستهای ایران داشت. البته نخست وزیر اسرائیل مدرکی روشن که نشان دهد ایران پس از برجام به برنامه هستهای تسلیحاتی ادامه داده است ارائه نکرد. این در حالی است که کمتر از ده روز دیگر دونالد ترامپ تصمیم نهایی کشورش برای خروج از برجام را میگیرد. در این باره با دانیل شوامنتال، رئیس کمیته یهودیان آمریکا در اتحادیه اروپا گفتگو کردیم.
یورونیوز: بسیاری میگویند افشاگریهای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل درباره برنامه هستهای ایران تنها در جهت منطقی جلوه دادن خروج ترامپ از برجام بوده است. آیا این گونه است؟
دانیل شوامنتال: رئیس جمهوری آمریکا تصمیم خود را برای برجام گرفته است هرچند ممکن است که گفتههای نتانیاهو به ترامپ برای خروج کمک بیشتری بکند اما معتقدم بیشتر از آن که روی سیاست های ترامپ تاثیر گذاشته باشد هدفش تاثیر روی استراتژی اروپا درباره برجام بوده است.
این مساله که رژیم ایران در گذشته دروغ گفته و برنامههایی مخفی برای آینده هم دارد میتواند اروپاییها را نیز مجاب کند از توافق هستهای خارج شوند. در همین راستا شخصا امیدوارم که اتحادیه اروپا با تبعیت از چنین رویهای به آمریکا در موضوع برجام نزدیک شود. که البته اصلا بعید نیست؛ طی چند ماه گذشته، مذاکره کنندگان ایالات متحده و اروپا در مورد چگونگی اصلاح معایب برجام پیشرفتهای زیادی کردهاند.
آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون اذعان کردهاند تشکیل یک متمم برای برجام ضروری است. البته طرفین، آمریکا و اتحادیه اروپا، هنوز در مورد چگونگی انجام این امر توافق نکردهاند و بر این باورم که افشاگریهای بنیامین نتانیاهو روی تصمیم اروپاییها درباره برجام تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.
یورونیوز: چرا زودتر از این مثلا در سال ۲۰۱۱ دولت اسرائیل مدارک بدست آمده را به آژانس بینالمللی هستهای ارائه نکرد؟
دانیل شوامنتال: در واقع دولت اسرائیل ادعا میکند مدارک را به تازگی بدست آورده است و به همین دلیل آنها را منتشر میکند. قرارشده این مدارک در اختیار آژانس بینالمللی انرژی هستهای و جامعه جهانی قرار گیرد.
یورونیوز: چطور از مدارکی به این اهمیت بیشتر از محافظت نشد؟ آیا کسی از داخل نیروهای ایرانی موارد را به دولت اسرائیل گزارش داده است؟
دانیل شوامنتال: دقیقا نمی دانیم چگونه وزارت اطلاعات اسرائیل توانست به چنین مدارکی دست پیداکند اما تنها طبق برخی از گفتهها ظاهرا ایرانیها مدارک را در یکی از انبارهای بیربط به انرژی هستهای وغیر ویژه خود نگاهداری میکردند و اصلا انتظار آن را نداشتند که این انبارها هم مورد سرقت قرارگیرند. میگویند مدارک از جایی بدست آمده است که هیچ کسی گمان نمیبرده در آنجا باشد.
بیشتر بخوانید:
یورونیوز: بسیاری در ایران پس از کاهش تنشها بین دو کره میگویند شاید اگر ایران نیز بمب اتم داشت در مذاکرات هستهای موفقتر بود. همچنین با خروج ترامپ از برجام آیا ایران سعی نخواهد کرد به سوی تسلیحات هستهای برود؟
دانیل شوامنتال: اگر رئیس جمهوری ایالات متحده تصمیم به خروج از برجام بگیرد، ترس از راهی شدن ایران بسوی بمب وجود دارد. اما این تنها نتیجه ای نیست که بتوان از خروج ترامپ از برجام گرفت. ایران سالهاست برنامه زرادخانههای هستهای را دنبال میکند. به نظر نمیرسد که تنها یک بمب برای این کشور کافی باشد. آنها نیاز به زرادخانه هستهای دارند. همچنان که یک بمب اتمی نمیتواند عامل پیشگیری هر گونه حملهای به این کشور باشد. ایران پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ متوجه شد که خطر بزرگی چون آمریکا وجود دارد و برای مقابله با این کشور نیاز به بمبها و تسلیحات هستهای متعددی وجود داشت. بنابراین اگر دوباره ترس و واهمه از حمله نظامی آمریکا بوجود بیاید به نظرم ایران هرکاری خواهد کرد تا ماشه جنگ چکانده نشود. هر چند این کشور تسلیحات خود را کاملا تقویت خواهد کرد.
داستان کره شمالی نشان میدهد که کسب توافقهای هستهای ناقص با رژیمهای سرکش فاجعه را تنها به تاخیر میاندازد اما هیچ گاه تمام نخواهد شد. به همین دلیل اروپاییها باید نقاط ضعف متعدد در برجام را مورد بازبینی قراردهند قبل از این که ایران به زمان صفر بمب هستهای برسد. چرا که در این صورت این کشور به دلیل تعدد موشکهای پیشرفته و منع تحریمهای تسلیحاتی و آغاز مراودات نظامی با کشورهای اروپایی میتواند خطر بزرگی برای منطقه باشد.