وزیر خارجه ایران در ادامه رایزنی های خود برای حفظ برجام بدون آمریکا در بروکسل با وزرای خارجه سه کشور امضاکننده برجام دیدار کرد. آیا ظریف توانست به اهداف خود در این سفر دست پیدا کند؟
تور برجامی جدید محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران از پکن آغاز شد. سفرهای دورهای که وزیر خارجه ایران برای امکان عملی شدن برجام بدون آمریکا انجام میشود. پس از سخنرانی دونالد ترامپ و اعلام رسمی او مبنی بر خروج آمریکا از توافق هستهای، حالا ایران در پاسخ به درخواست اروپا، در حال امکانسنجی این موضوع است که آیا منطقی است که به رغم خروج واشنگتن از برجام، همچنان محدودیتها بر برنامه هستهای خود را بپذیرد؟
محمدجواد ظریف سفر خود را از ۲۲ اردیبهشت به چین آغاز کرد. پس از آن به مسکو رسید تا در نهایت به مقصد نهایی یعنی بروکسل برسد.
روز شلوغ وزیر خارجه ایران صبح سهشنبه ۱۵ مه/ ۲۵ اردیبهشت با دیدار با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شد. ملاقاتی که آقای ظریف آنرا بسیار خوب و سازنده خواند. وزیر امور خارجه ایران همچنین در صحبتهای خود کنایهای هم نثار آمریکا کرد و گفت: «به همراه دیگر کشورهای باقیمانده در برجام، منافع تمامی اعضا به ویژه ایران را مدنظر قرار دهند.»
جواد ظریف پس از دیدار با موگرینی به اقامتگاه سفیر ایران در بروکسل رفت و بخش تازهای از رایزنیهای اروپایی خود را آنجا پی گرفت. تماسهای تلفنی با وزیران خارجه ایتالیا، اسپانیا، اتریش و بلغارستان از یک طرف و دیدار با وزیر خارجه بلژیک از سوی دیگر برنامه بعد از ظهر ظریف در بروکسل را به خود اختصاص داده بود.
این در حالی بود که وزیران خارجه سه کشور اروپایی عصر روز سهشنبه ۱۵ مه / ۲۵ اردیبهشت با یکدیگر میزبان فدریکا موگرینی در شورای اروپا بودند تا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرح وضعیتی از گفتگوهایش با وزیر خارجه ایران به وزرای خارجه انگلستان، فرانسه و آلمان بدهد.
بیشتر بخوانید:
غروب سهشنبه اصلیترین بخش سفر برجامی ظریف فرا رسید. جایی که وزیر امور خارجه ایران در شورای اروپا به دیدار هایکو ماس، ژان لودریان و بوریس جانسون به همراه فدریکا موگرینی رفت. دیداری که با هشدار نرم ظریف در جمع خبرنگاران و قبل از شروع جلسه آغاز شد. وزیر خارجه ایران که دیگر مانند گذشته لبخند بر لب نداشت و چهره جدی او تفاوت ویژهای با آنچه پیشتر رسانههای بینالمللی از او دیده بودند، به نمایش میگذاشت.
«زمان زیادی برای دستیابی به مکانیزم تضمینهای لازم برای حفظ منافع ایران در صورت ماندن در برجام وجود ندارد. ما امروز میخواهیم ببینیم که آیا اعضای باقیمانده برجام آماده ارائه منافع اقتصادی برجام هستند یا نه.»
در چنین فضایی و البته در شرایطی که وزرای خارجی سه کشور اروپایی بر لزوم حفظ توافق هستهای با ایران تاکید کرده بودند گفتگوهای ۴ وزیر خارجه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شد و پس از گذشت یک ساعت و ۳۰ دقیقه طرفین با بیانیهای از اتاقهای بسته خارج شدند.
آقای ظریف البته در کنفرانس خبری حاضر نشد و تنها به پاسخگویی به یک سوال فارسی و یک پرسش انگلیسی در جمع خبرنگاران بسنده کرد. او که ظاهرا از روند برگزاری جلسه راضی به نظر میرسید به خبرنگاران توصیه کرد متن بیانیه خانم موگرینی که به نمایندگی از ۵ طرف قرائت خواهد شد را با دقت بخوانند.
اما بیانیهای که دقایقی بعد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آنرا در جمع خبرنگاران و در شورای اروپا قرائت کرد چه بود؟
خانم موگرینی بیانیهای قرائت کرد که چندین بند آن احتمالا بیشتر برای ایران حائز اهمیت است.
حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران
تاکید بر تعاملات موثر بانکی با ایران
تدوام فروش نفت و گاز ایران
سرمایهگذاری بیشتر در ایران
حمایت از فعالان اقتصادی اروپا که در ایران مشغول هستند و ایجاد فضای اطمینان بخش حقوقی برای آنها
این بیانیه البته بندهای دیگری هم داشت که جملگی برای اطمینان بخشی بیشتر به ایران برای بهرهمند شدن از منافع اقتصادی حاصل از برجام صادر شده است.
در مجموع به نظر میرسد گام نخست دور جدید مذاکرات پسابرجام که البته برای حفظ توافق هستهای در قالب تازه صورت پذیرفت، نسبتا موفقیت آمیز بودهاست.
ضمن اینکه چهره مشاوران و معاوان و همراهان آقای ظریف هم نشان از رضایت نسبی آنها از نتیجه نخستین جلسه با طرفین اروپایی دارد. به جز عباس عراقچی، مجید تخت روانچی که حالا در نهاد ریاست جمهوری حضور دارد و امیرحسین زمانیان که چند سالی است معاون امور بینالملل وزارت نفت است در زمره چهرههای شاخصی بودند که در این سفر وزیر خارجه ایران را همراهی میکردند.
آنطور که محمد جواد ظریف در پایان این سفر و در جمع خبرنگاران اشاره کرد قرار است این گفتگوهای فشرده در سطح کارشناسی از هفته آینده آغاز شود و در آینده نزدیک دوباره به سطح وزرا برسد.
حالا باید منتظر ماند و دید عزم اتحادیه اروپا برای عملی کردن این وعدهها تا چه اندازه جدی است. به ویژه وقتی بدانیم درست در همین روز، وزارت دارایی آمریکا اقدام به تحریم رئيس کل بانک مرکزی ایران میکند تا پیامی مشخص به طرف اروپایی صادر کند. هرچند جواد ظریف این کار آمریکا را مانند اقدامات دیگر واشنگتن غیرقانونی میخواند، اما باید دید آیا طرف اروپایی هم با عینک وزیر خارجه ایران به اقدامات ایالات متحده آمریکا مینگرد یا خیر؟
برای آگاهی از اخبار جهان نسخه iOS یا اندروید اپلیکیشن یورونیوز را دریافت کنید. (زبان برنامه را در منوی تنظیمات به فارسی تغییر دهید)