برخی رسانههای جهان این برنامه را با رمان «۱۹۸۴» نوشته جرج اورول مقایسه کرده و میگویند که چنین کنترلی میتواند سلطه حزب حاکم کمونیست این کشور بر جامعه را تشدید کند.
شهرداری پکن، شهروندان و موسسات این شهر را براساس میزان اعتبار آنها امتیازبندی میکند.
خبرگزاری رسمی چین روز سه شنبه با اعلام این موضوع از پیشگامی این کشور در برنامه جنجالبرانگیزِ سامانه «اعتبار اجتماعی» برای نظارت بر شهروندان و موسسات خبر داد.
اعلام این خبر واکنش رسانههای جهان را در پی داشته که این برنامه را با رمان «۱۹۸۴» نوشته جرج اورول مقایسه کرده و میگویند چنین کنترلی میتواند سلطه حزب حاکم کمونیست این کشور بر جامعه را تشدید کند.
مطالب یورونیوز را در واتساپ دریافت کنید
دولت چین در پیشنویس این طرح که در سال ۲۰۱۴ منتشر شده بود اعلام کرد تا سال ۲۰۲۰ سامانهای برای سنجش اعتبار اجتماعی ایجاد خواهد کرد تا بتوان افراد و شرکتها را جریمه کرده یا به آنها پاداش داد.
گرچه در پیشنویس این طرح اشاره شده بود که این سامانه برای سنجش رفتارهای فردی یا اقدامات و تخلفات مالی از فناوری بهره خواهد برد اما صحبتی از امتیازبندی نشده بود.
اما طرح تازهای که روز دوشنبه از سوی شهرداری پکن منتشر شده بناست برای بهبود محیط تجاری شهر از نوعی نظام امتیازدهی بهره ببرد.
در این برنامه، دولت از فهرست دادهها، رفتارها و اقدامات فرد یا شرکت استفاده میکند تا سامانهای برای سنجش «امتیاز اعتبار شخصی» بسازد.
اصطلاح به کار رفته در زبان چینی را میتوان به «اعتبارپذیری» یا «همبستگی اجتماعی» نیز ترجمه کرد.
چراغ سبز برای معتبرها، ناکامی همیشگی برای بیاعتبارها
گرچه جزئیات عملکرد این سامانه هنوز روشن نیست اما در بیانیه معرفی آن آمده است که این سامانه میتواند بر دسترسی افراد و شرکتها به بازار، خدمات عمومی، سفر، استخدام و راهاندازی کسب و کار تأثیر بگذارد.
برنامه سنجش اعتمادپذیری بر اساس این اصل بنا شده که میگوید: «کسی که یکبار شایسته اعتماد نبود، برای همیشه محدود خواهد شد.»
به این ترتیب به افراد قابل اعتماد «معبر سبز» ارائه میشود حال آنکه افرادی که وارد لیست سیاه شوند نمیتوانند «هیچ قدمی» بردارند.
شینهوا، خبرگزاری رسمی چین اعلام کرد: «این برنامه اقدامی مهم از سوی پکن برای سنجش اعتبار افراد و گره زدن آن به کل زندگی آنهاست.»
بنا بر اعلام این شبکه خبری اجرای این برنامه در پکن بناست الگویی باشد برای تمام ملت چین تا رفتار خود و شرکتهایشان را بهبود ببخشند.
همزمان بناست برنامه مشابهی به شکل موازی به سنجش اعتبار مقامات و سازمانهای دولتی این کشور بپردازد تا روشن شود که آنها تا چه حد به قراردادها و وعدههای خود عمل کردهاند.
هواداران این طرح میگویند که این سامانه میتواند با وجود معایبش به حل مشکلاتی نظیر فساد مالی و اداری کمک کند.
جریمه شرکتها و صنایع بیشتر شامل محدودیت دسترسی به بازار میشود حال آنکه جریمه افراد بیشتر شامل جریمه نقدی، محدودیت خرید برخی کالاهای لوکس و همچنین بلیط هواپیما و قطار سریعالسیر به مدت یک سال میشود.
بیشتر بخوانید:
گذرگاه گردشگری پکن؛ از میدان تیان آنمن تا استادیوم لانه پرنده