نام الکسی ناوالنی برای دنبالکنندگان سیاست در روسیه طی سالهای اخیر نام ناآشنایی نبوده است، با این حال این مخالف ولادمیر پوتین زمانی به شهرت جهانی رسید که ویدئویی از او در هواپیما منتشر شد در شرایطی که فریاد میزد و از درد به خود میپیچید. اما او کیست و نقشاش در سیاست روسیه چیست؟
نام الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان کرملین، برای دنبالکنندگان سیاست در روسیه طی سالهای اخیر نام ناآشنایی نبوده است با این حال این مخالف ولادیمیر پوتین زمانی به شهرت جهانی رسید که ویدئویی از او در هواپیما منتشر شد. در این ویدئو ناوالنی دیده میشد در شرایطی که فریاد میزد و از درد به خود میپیچید.
مقامات بیمارستانی آلمان و اتحادیه اروپا بعدها گفتند که آقای ناوالنی با سم نوویچوک مسموم شده است. گرچه مسکو بارها این اتهام را رد کرده است اما ناوالنی، ولادیمیر پوتین را متهم میکند که دستور قتل وی را صادر کرده است.
هرچند الکسی ناوالنی از این سوءقصد جان به در برد، با این حال این حمله نخستین اقدام علیه وی به حساب نمیآمد. ناوالنی در سال ۲۰۱۷ نیز از طریق یک آنتیبیوتیک سبز (که برای معالجه عفونت استفاده میشود) هدف حمله قرار گرفت و بیناییاش دچار اختلال شد.
اما این چهره بحثبرانگیز که اکنون در زندان روسیه به سر میبرد کیست و چرا هدف حملات قرار میگیرد؟
چهره متمرکز علیه فساد
الکسی ناوالنی زمانی که در سال ۲۰۱۰ در سطح ملی مطرح شد با خود نوع جدیدی از اپوزیسیون در روسیه را بنیان گذاشت.
او به نحو موثری توانست نقاط مشترک فعالان ملیگرا و لیبرال را پیدا کند و کارزار سیاسی خود را در این میانه به راه اندازد. ناوالنی خواهان برکناری رئیسجمهور ولادیمیر پوتین از طریق انتخابات بوده است.
اگرچه مطابق نظرسنجیها ناوالنی حتی در صورت برگزاری یک انتخابات منصفانه شانسی برای پیروزی در برابر پوتین نخواهد داشت، با این حال آن چه او را به یک وزنه قدرتمند سیاسی در روسیه بدل کرده، ایدههای ابتکاری و توان سازماندهی استراتژیک او است.
وی بنیادی برای مبارزه با فساد تاسیس کرد که گزارشهای شهروندان را درباره اقدامات فسادآمیز دولتی جمعآوری میکرد. پروژه RosYama، که به معنای «حفره روسی» است، به شهروندان این امکان را میدهد تا به صورت آنلاین موارد فساد را گزارش دهند و بتوانند پاسخهای مقامات دولتی را پیگیری کنند.
ناوالنی در سال ۲۰۱۱ حزب «روسیه متحد»، حزب سیاسی پوتین، را حزب کلاهبرداران و دزدان نامید و مبارزه با فساد را شدت بخشید. مبارزاتی که به اعتراض گسترده مردمی علیه تقلب در انتخابات آن سال بدل شد.
استفاده موثر از شبکههای اجتماعی
یکی دیگر از خصوصیاتی که الکسی ناوالنی را از دیگر رهبران مخالفان در روسیه متمایز میکند، اشراف او به استفاده از شبکههای اجتماعی است.
او با راهاندازی کارزارهای جمعآوری کمک مالی آنلاین، ساخت نماد همچون «اردک پلاستیکی» به مثابه فساد دولتی و آوردن جوانان به کمپین خود شور تازهای در صحنه سیاسی روسیه برانگیخته است.
هواداران او با تشکیل ساختارهای مکعبی انسانی در خیابانهای شلوغ شهروندان را به لحاظ سیاسی آموزش میدهند، در همان حال که از فعالان میخواهند پیامهای آنلاین کمپین را با کسانی که به اینترنت متصل نیستند به صورت آفلاین به اشتراک بگذارند.
پس از آنکه در تابستان ۲۰۱۹ حکومت روسیه تقریبا تمامی نامزدهای مختلف را از شرکت در انتخابات شهرداری مسکو منع کرد، ناوالنی و تیماش یک شبکه مجازی از برنامههای هر نامزد ایجاد کردند و از شهروندان خواستند که از آنان حمایت کنند ولو اینکه این افراد در زندان باشند یا در «حزب منفوری» عضو باشند.
یک گروه تحقیقاتی نشان داده است استراتژی «رای هوشمند» ناوالنی منجر به تفاوتی معنادار در انتخابات محلی روسیه شد و به شکست تقریبا یک سوم نامزدهای همسو با پوتین در مسکو کمک کرد.
ناوالنی در وبسایت یوتیوب نیز صاحب کانالی است که میلیونها بیننده دارد. وی در این شبکه ویدئویی به صورت مرتب به افشاگری دست زده و پروژههای اطلاعات جعلی حکومت را بررسی کرده و آنان را به چالش میکشد.
در یکی از ویدئوهایی که در این کانال منتشر شده، ناوالنی میگوید با جا زدن خود به عنوان یک مقام امنیتی بالادستی جزئیات طرح سؤقصد به خود در هواپیما را از زبان یک مامور نظامی روسیه بیرون کشیده است.
الهامبخش نسل آینده
تلاشهای الکسی ناوالنی در صحنه سیاسی روسیه جوانان زیادی را در این کشور تحت تاثیر قرار داده است. دهها هزار جوان در تظاهراتی که او در سال گذشته ترتیب داده بود به خیابانها آمدند و به سازمان مبارزات انتخاباتی وی پیوستند.
اکنون که ناوالنی در زندان روسیه به سر میبرد هوادارانش نگراناند کرملین سرانجام او را از میان بردارد. با این حال خود او به این ایده چندان اعتقادی ندارد.
یک روز قبل از اینکه ناوالنی در هواپیما مسموم شود با هواداران جوانش شوخی کرد و گفت معتقد است مرگاش بیش از فعالیتهایش به کرملین آسیب خواهد رساند.