دولت ایران براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی از ۳ روز دیگر، ۵ اسفند (۲۳ فوریه) با تعلیق اجرای پروتکل الحاقی، دیگر به نمایندگان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازرسیهای سرزده را نخواهد داد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای شامگاه شنبه ۲ اسفند (۲۰ فوریه) وارد تهران شد تا مقامهای ایرانی را به بازگشت به تعهدات برجامی راضی کند.
دولت ایران براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی از ۳ روز دیگر، ۵ اسفند (۲۳ فوریه) با تعلیق اجرای پروتکل الحاقی، دیگر به نمایندگان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازرسیهای سرزده را نخواهد داد.
آقای گروسی جمعه شب و پیش از سفر به تهران هدف از گفتوگو با مقامهای ایرانی را تلاش برای یافتن یک راه حل مشترک میان تعهدات بینالمللی و قوانین ایران ارزیابی کرد که به جامعه جهانی امکان کنترل فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی را میدهد.
با وجود ابراز تمایل جو بایدن برای بازگشت به برجام، تهران و واشنگتن هر دو طرف دیگر را موظف به برداشتن گام نخست میدانند. ایالات متحده آمریکا برای شرکت در نشستی به میانجیگری اعضای اروپایی توافق هستهای سال ۲۰۱۵ ابراز آمادگی کرده است. با این حال، ایران میگوید دولت بایدن باید ابتدا تمام تحریمهای وضع شده در سالهای گذشته را لغو کند تا این کشور اجرای تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و یکجانبه از برجام خارج شد. پس از آن دولت جمهوریخواه آمریکا سیاست فشار حداکثری را در برابر ایران در پیش گرفت و علاوه بر بازگرداندن تمام تحریمهای پیشین، مجازاتهای اقتصادی گستردهای علیه مقامها، نهادها و شرکتهای ایرانی و غیرایرانی وضع کرد. هدف دولت پیشین ایالات متحده، بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هستهای، تغییر رفتار منطقهای جمهوری اسلامی و همچنین دگرگونی رویه حکومت ایران با شهروندانش عنوان میشد.
تحریمهای ایالات متحده علیه ایران، اقتصاد نهچندان بهسامان این کشور را در سالهای گذشته به شدت تضعیف کرد و نارضایتیهای گستردهای را به ویژه در میان اقشار کمدرآمد جامعه برانگیخت.
ایران یک سال پس از خروج ایالات متحده از برجام و با انتقاد شدید از پایبند نبودن اروپا به تعهدات خود در قبال این توافق بینالمللی، پایبندی خود به برجام را در چند مرحله کاهش داد.
به نظر میرسد در حال حاضر جریانهای سیاسی شریک در حکومت ایران، همچون سالهای گذشته دو رویکرد متفاوت در قبال امکان برگزاری دور جدید مذاکرات با ایالات متحده را دارند: جریان اصلاحطلب-اعتدالی برای گفتوگو با واشنگتن در واپسین ماههای دولت حسن روحانی مشتاق به نظر میرسد اما، هسته سخت حاکمیت و بخش گستردهای از اصولگرایان خود را کماکان به سیاستهای آمریکا، فارغ از دولت این کشور بدبین نشان میدهند.
این احتمال همچنان باقی است که همانند دو دور گذشته، پرونده هستهای ایران بتواند نقش بسیار پررنگی را در سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری این کشور بازی کند.