ناراندرا مودی، نخست وزیر هند در حالی به ایالات متحده سفر می‌کند که پیشتر به دلیل آنچه «نقض شدید آزادی‌های مذهبی» در هند خوانده شده بود، برای نزدیک به یک دهه از ورود به این کشور منع شده بود.
آگهیاما حالا مودی در سفری اواخر این هفته راهی آمریکاست تا با مقام‌های کاخ سفید و کنگره دیدار کند. به مناسبت ورود نخست وزیر هند حتی قرار است روز ۲۲ ژوئن ضیافت شام مجللی به افتخار وی از سوی جو بایدن ترتیب داده شود که نشان می‌دهد واشنگتن به دنبال افزایش سطح روابط با این کشور مهم در قاره آسیا است.
سی‌ان‌ان در گزارشی به ابعاد این سفر می‌پردازد و می‌نویسد: مودی برای حضور در آمریکا برنامه‌های فشرده و متنوعی دارد. از دیدار با جو بایدن که انتظار می‌رود در آن از تقویت روابط دفاعی، تجاری و فناوری دو کشور رونمایی شود تا حضور در سازمان ملل متحد در جشن‌های مربوط به روز جهانی یوگا که نشان دهنده قدرت نرم هند خواهد بود.
نخست وزیر هند همچنین قرار است در کنگره آمریکا هم سخنرانی کند و سپس در یک شام دولتی مجلل که جو بایدن برای او ترتیب دیده حضور یابد تا مشخص شود مودی و هند تا چه اندازه به یک شریک راهبردی برای آمریکا تبدیل شده است.
فرش قرمز بایدن برای مودی
با وجود این تشریفات دیپلماتیک، همچنان مسئله حقوق بشر و نقض حقوق اقلیت‌ها در هند توسط دولت پوپولیستی مودی کار را برای گسترش مناسبات میان واشنگتن و دهلی دشوار خواهد کرد. حزب حاکم مودی به دلیل افزایش سیاست‌های ملی‌گرایانه هندو و سرکوب مخالفان مورد انتقاد گروه‌های حقوق بشر قرار گرفته است و همین موضوع باعث شده فشارها بر جو بایدن در این خصوص افزایش یابد تا رئيس جمهوری آمریکا در دیدار خود با رهبر هند به این موضوعات اشاره کند.
با این حال بسیاری از تحلیلگران می‌گویند با توجه به نقش قابل توجه هند در معادلات اقیانوس آرام و تنش‌های آمریکا و چین بعید است که در این سفر چندان شاهد انتقادات بایدن از مودی باشیم.
دنیل اس مارکی، مشاور ارشد موسسه صلح ایالات متحده در جنوب آسیا در این خصوص به سی‌ان‌ان می‌گوید: «واشنگتن در حالی که به طور فزاینده‌ای با چین در زمینه‌های مختلف در حال رقابت است به هند به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار در معادلات ژئوپلتیکی آن منطقه می‌نگرد و در نتیجه بعید است که نگرانی‌های حقوق بشری بر مسائل راهبردی و ژئوپولتیکی اولویت پیدا کنند.»
او در ادامه می‌افزاید: «با این حال وضعیت دموکراسی در هند رو به وخامت است و همین موضوع باعث می‌شود هند و مودی به شریکی چالش‌برانگیز و کمتر موثر برای آمریکا تبدیل شود. در نتیجه من تصور می‌کنم این دیدار یک آزمون برای بایدن است و باید از آن استفاده و به مودی تاکید کند که سیاست‌های اقتدارگرایانه او را نمی‌پذیرد.»
همچنین ضیافت شام مجلل بایدن برای مودی انتقادهای زیادی را با خود به همراه داشته است. ادوارد میشل معاون مدیر اجرایی شورای روابط آمریکایی- آسیایی در این خصوص به الجزیره می‌گوید: «شام دولتی یک مناسبت ویژه است و این امتیازی نیست که هر رهبری آن‌را دریافت کند. چگونه کاخ سفید می‌تواند به رهبری احترام بگذارد یک متعصب آشکار ضد مسلمانان و یک ایدئولوگ راستگرا است که روزنامه‌نگاران را با فشار و سانسور رو به رو کرده است. شما نمی‌توانید چشمان خود را بر این حقایق ببندید.»
سفر مودی به آمریکا جدیدترین تلاش او در سلسله تعاملات دیپلماتیکی است که او در هفته‌های اخیر انجام داده است. ضمن اینکه واشنگتن تنها کشور غربی نیست که برای رهبر هند فرش قرمز پهن کرده است.
نارندرا مودی ماه گذشته در سیدنی با نخست وزیر استرالیا دیدار کرد و آنجا آنتونی آلبانیز از مودی به عنوان یک ستاره موسیقی راک یاد کرد و رهبری او را مورد تحسین قرار داد. مودی همچنین پیشتردر حاشیه نشست سران گروه هفت در ژاپن با ولودیمیر زلنسکی، رئيس جمهوری اوکراین دیدار کرد و این نخستین ملاقات رهبر هند با رئيس جمهوری اوکراین از زمان تجاوز نظامی روسیه به شمار می‌رود .
مارکی در این خصوص می‌گوید: «این گام‌ها نشانه‌هایی از تلاش مودی برای مورد تحسین قرار گرفتن رهبران دموکراتیک جهانی است. او در واقع تعاملات جهانی خود را در خدمت اهداف سیاسی خود قرار داده است. حامیان او از احترامی که رهبران غربی به او می‌گذارند به خود می بالند و فضا را بیش از گذشته بر منتقدان تنگ می‌کنند چرا که صدای منتقدان در میان دیگر دموکراسی‌های غربی شنیده نمی‌شود و کسی آن‌را جدی نمی‌گیرد.»
انتقادات از وضعیت حقوق بشر در هند
با این حال هفته گذشته دیدبان حقوق بشر از کاخ سفید خواست تا نگرانی‌های مربوط به حقوق بشر را در بطن مذاکرات مودی و بایدن قرار دهد. جان سیفتون، مدیر بخش آسیا این نهاد بین‌المللی در بیانیه‌ای در این رابطه گفت: «مودی و بایدن باید به طور مشترک چالش‌های حقوق بشر چه در هند و چه در آمریکا را بپذیرند و در مورد آن گفتگو کنند.»
با این حال سکوت نسبی واشنگتن در خصوص انتقاداتی که در داخل هند نسبت به عملکرد مودی و حزب حاکم او شنیده می‌شود باعث ناامیدی بسیاری شده است. سوشانت سینگ، یکی از پژوهشگران ارشد در موسسه «تحقیقات سیاست» در این خصوص به سی‌ان ان می‌گوید: «آنچه بسیاری از مردم در هند را آزار می‌دهد عدم صداقت نسبت به هنجارهای دموکراتیک، آزادی مذهبی و آزادی مطبوعات است. اینکه کاخ سفید تمام این نابسامانی‌ها را نادیده می‌گیرد و هند را «مادر دموکراسی» می‌خواند مردم هند را عصبانی می‌کند.»
اما تمام ماجرا روی موضوعات حقوق بشری متمرکز نیست و بسیاری روی همکاری‌های تجاری و دفاعی که احتمالا در این سفر مورد تاکید قرار می‌گیرد متمرکز هستند.
تنوی مدان، یکی از اعضای ارشد موسسه بروکینگز با اشاره به مهم بودن دیدار مودی و بایدن می‌گوید: «این دیدار پس از تقریبا دو و نیم دهه پیشرفت در روابط دو کشور صورت می‌گیرد. در روابط کشورها لحظه‌هایی از فرصت‌ها وجود دارد که پتانسیل انتقال روابط به سطح بالاتری وجود دارد که به نظر من ما امروز در آن لحظه به سر می‌بریم.»
هرچند مدافعان حقوق بشر خواستار بررسی دقیق‌تر سوابق حقوق بشر در هند شده‌اند اما کارشناسان سیاست خارجی می‌گویند در حال حاضر اولویت دولت بایدن در خصوص رابطه با هند این است که از دهلی به عنوان یک وزنه تعادلی بالقوه در روابط با چین استفاده کند.
سارنگ شیدور پژوهشگر ارشد موسسه کوئینسی در این خصوص به الجزیره می‌گوید: «تا زمانی که نگرانی‌های مشرک میان هند و آمریکا در قبال چین ادامه داشته باشد، روابط رو به رشد دهلی و واشنگتن نیز ادامه خواهد یافت.»
این پژوهشگر با اشاره به اینکه ایالات متحده سیاست خارجی خود را بر اساس دموکراسی و حقوق بشر تنظیم نمی‌کند، می‌افزاید: «واشنگتن سیاست خارجی خود را بر اساس منافع ملی خود پی می‌گیرد، دقیقا مشابه چیزی که کشورهای دیگر انجام می‌دهند.»
آگهیمانور ماهرانه مودی
این ماجرا به ویژه از آن جهت حائز اهمیت است که نگرانی‌های مشترک در خصوص چین به یک اولویت کلیدی برای واشنگتن و دهلی تبدیل شده است.
هند و چین در مرز مشترک خود در هیمالیا مدت‌ها در یک بن‌بست نظامی بوده‌اند که طی سه سال گذشته ده‌ها گذشته بر جای گذشته است.
دهلی و واشنگتن به طور فزاینده‌ای نسبت به قدرت نظامی رو به رشد پکن، ادعاهای ارضی تهاجمی این کشور روی زمین و دریا و همچنین نفوذ اقتصادی قابل توجه آن در منطقه نگرانی‌های مشترکی دارند.
با این حال نزدیک شدن هند به آمریکا ه در حالی که دهلی به شدت برای تجهیزات نظامی خود به روسیه وابسته است یک منبع کلیدی ناامنی برای قدرت‌های غربی است.
پس از آغاز تجاوز نظامی روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های جهانی، هند به جای پیوستن به این تحریم‌ها، خرید نفت، ذغال سنگ و کود از روسیه را افزایش داده است و این تجارت به مسکو اجازه داده تا بهتر بتواند ماشین جنگی خود را تغذیه کند. دهلی همچنین مکررا از رای گیری در محکومت روسیه در سازمان ملل متحد امتناع کرده و نخواسته مسکو را از خود دلگیر کند.
آگهیبه کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
تحلیلگران معتقدند این مانوری دقیق و منحصر به فرد هند را نشان می‌دهد که در عین حفظ فاصله از روسیه، همچنان به حفظ روابط محوری با مسکو ادامه می‌دهد و همزمان مناسبات خود با غرب را نیز تعمیق می‌بخشد.