با گذشت بیش از ۴۰ روز از حمله حماس به اسرائيل همچنان مسئله آزادی گروگان‌هایی که در مکان‌های نامشخص در نوار غزه هستند در مرکز توجهات جهانی قرار دارد.
آگهیدر این مدت حماس چندین گروگان را آزاد کرده اما هنوز تعداد بسیار بیشتر و البته نامشخصی در حبس این گروه فلسطینی است. با این حال مذاکرات همچنان بین طرفین و با حضور واسطه‌های بین‌المللی برای آزاد کردن این افراد ربوده شده که همه آنها هم اسرائيلی نیستند ادامه داشته و در روزهای اخیر گزارش‌های فراوانی در خصوص نزدیک بودن توافق طرفین منتشر شده است.
اما درباره این گروگان‌ها چه می‌دانیم؟ چه جزئياتی از توافق احتمالی منتشر شده و کدام بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در این مذاکرات نقش‌آفرین هستند؟ در این گزارش می‌خواهیم به تمام این سوالات پاسخ دهیم.
تعداد گروگان‌ها از روز اول تا امروز؟
از ابتدای این بحران اعداد متفاوتی ذکر شده و هر بار تعداد اعلام شده گروگان‌ها متفاوت بوده است. اسرائيل در ابتدا تلاش می‌کرد تعداد این افراد را بسیار پایین اعلام کند تا احتمالا از فشار افکار عمومی خود در امان باشد اما بر اساس آخرین اعلام مقام‌های ارتش اسرائيل به نظر می‌رسد ۲۴۰ گروگان از ملیت‌های مختلف در دست گروه حماس حبس هستند.
ابوعبیده سخنگوی گردان قسام، شاخه نظامی حماس پیشتر گفته بود که حدود ۲۵۰ گروگان در دست گروه‌های فلسطینی است که از این تعداد ۲۰۰ نفر در اختیار حماس است. پیشتر گروه جهاد اسلامی هم مدعی شده بود که تعدادی گروگان در اختیار دارد.
با این حال ابوعبیده مدعی شده که در این مدت ۵۰ گروگان در پی حملات هوایی اسرائيل به نوار غزه کشته شدهاند. برآورد مقام‌های اسرائيلی این است که حدود ۲۴۰ نفر در نوار غزه اسیر هستند.
گروگان‌ها اهل کدام کشورها هستند؟
هرچند به صورت دقیق مشخص نیست شهروندان کدام کشورها در گروگان حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی در نوار غزه هستند اما بر اساس اطلاعات منتشر شده به نظر می‌رسد به جز اسرائيلی، دست‌کم شهروندان کشورهایی چون آمریکا، تایلند، ایتالیا، روسیه، فرانسه، اسپانیا، آلمان، آرژانتین و هلند در اسارت گروه‌های فلسطینی هستند.
پیش از این موسی ابومرزوق، از اعضای دفتر سیاسی حماس در این خصوص گفته بود: «همه کسانی که اسیر شدهاند، برای ما اسرائيلی هستند. هرچند درخواست‌هایی وجود دارد که به ملیت اصلی آنها نگاه کنیم به این امید که آنها نجات یابند اما از نظر ما همه آنها اسرائيلی هستند.»
او همچنین اضافه کرده بود که کشورهایی چون روسیه، آمریکا، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا و بسیاری دیگر از کشورها خواستار آزادی شهروندان خود شدهاند. ضمن اینکه گزارش‌هایی در خصوص مذاکرات تایلند با ایران برای آزادی ۲۳ شهروند زندانی این کشور در نوار غزه منتشر شده بود.
چند گروگان تاکنون آزاد شدهاند؟
در این مدت حماس ۴ گروگان را آزاد کرده است؛ نخست روز ۲۰ اکتبر که یک مادر و دختر دو تابعیتی آمریکایی- اسرائيلی توانستند از نوار غزه خارج شوند و سه روز پس از آن دو زن اسرائيلی دیگر از سوی حماس آزاد شدند.
همچنین در اواخر اکتبر ارتش اسرائيل اعلام کرد که توانسته یک سرباز خود را از دست نیروهای حماس نجات دهد.
در نتیجه می‌توان گفت که ۵ گروگان از روز ۷ اکتبر به بعد توانسته‌اند از دست حماس نجات یابند.
مفاد توافق احتمالی برای آزادی گروگان‌ها چیست؟
باراک راوید، خبرنگار مشهور اسرائيلی که روابط نزدیکی با مقام‌های امنیتی اسرائيل دارد روز یکشنبه در گزارشی برای اکسیوس جزئيات جدیدی از گفتگوهایی که برای آزادی گروگان‌ها صورت می‌گیرد منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش دو طرف نزدیک به توافقی هستند که در صورت نهایی شدن به آزادی ۵۰ گروگان زن و کودک منجر خواهد شد. حماس هم از طرف اسرائيلی خواسته که در مقابل ۵ روز آتش‌بس اعلام کند.
در مرحله دوم این توافق و در صورت ادامه وقفه ۵ روزه در جنگ، حماس زنان و کودکان بیشتری را که می‌گوید در گروگان دیگر گروه‌های فلسطینی هستند، پیدا کرده و آزاد خواهد کرد. بر اساس این گزارش و به نقل از منابع آگاه، یحیی سنوار رئيس دفتر سیاسی حماس در نواز غزه پذیرفته تعداد زنان و کودکانی که پیشتر پذیرفته بود، آزاد کند را به بیش از ۵۰ نفر افزایش دهد.
این در حالیست که بر اساس برآورد مقام‌های اسرائيلی ظاهرا تعداد کل زنان و کودکان گروگان گرفته شده توسط حماس کمتر از ۸۰ نفر است.
در عین حال سنوار خواستار این شده که اسرائيل به مدت ۶ ساعت در روز نظارت هوایی خود بر غزه را متوقف کند تا عوامل این گروه بتوانند گروگان‌ها را بدون جاسوسی اسرائيل پیدا کنند. در مقابل سنوار خواستار آزادی تمام زنان و کودکانی شده که در زندان‌های اسرائيل حبس هستند. تعداد این افراد ۱۵۰ نفر تخمین زده می‌شود.
همچنین بر اساس گزارش‌ها این توافق باعث افزایش قابل توجه کمک‌های بشردوستانه از جمله ارسال سوخت از مسیر مصر برای مردم غزه خواهد بود.
آیا حصول توافق نزدیک است؟
مقام‌های آمریکایی و مصری معتقدند طرفین به حصول توافق برای آزادی گروگان‌ها بسیار نزدیک شدهاند. جاناتان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا، روز یکشنبه در گفتگویی با شبکه سی‌ان‌ان در این خصوص گفت که طرفین بیش از همیشه به توافق در مذاکراتی که از هفته‌ها پیش آغاز شده، نزدیک شدهاند. با این حال این مقام آمریکایی تاکید کرده که هنوز هیچ چیز به صورت قطعی حل و فصل نشده است.
آگهیدر همین حال مایکل هرتزوگ، سفیر اسرائيل در آمریکا روز یکشنبه در گفتگو با شبکه ABC با صحبت‌هایش گمانه‌ها در خصوص نزدیک بودن توافق را تایید کرد.
او در این خصوص گفت: «ما در مورد توقف چند روزه درگیری صحبت می‌کنیم.» این در حالیست که تا پیش از این مقام‌های اسرائيلی با قاطعیت به تمام درخواست‌ها برای آتش‌بس و یا حتی توقف موقت جنگ پاسخ خیر می‌دادند.
در عین حال نیویورک تایمز به نقل از یک مقام اسرائيلی که نخواسته نامش فاش شود نوشته است که هنوز بر سر طول توقف حملات و همچنین تعداد زندانیان فلسطینی که قرار است در مقابل این گروگان‌ها آزاد شوند، اختلاف نظر وجود دارد.
اسماعیل هنیه از رهبران حماس هم از نزدیک بودن حصول توافق آتش بس با اسرائیل صحبت کرده و گفته حماس پاسخ نهایی خود را از طریق میانجی های قطری اعلام خواهد کرد.
چه کشورهایی در مذاکرات نقش دارند؟
این مذاکرات در سطوح مختلف و در مکان‌های مختلفی برگزار می‌شود اما تا جایی که مشخص شده قطر و مصر نقش موثری در این گفتگوها داشته و تلاش کرده‌اند دیدگاه‌های حماس و اسرائيل را به یکدیگر نزدیک سازند.
آگهیواشنگتن پست در گزارشی در این خصوص به نقل از دیپلمات‌های عرب و همچنین منابع اسرائيلی نوشته که طرح کلی یک توافق در طول هفته‌ها مذاکره در دوحه، پایتخت قطر در جریان بوده و گفتگوهای غیر مستقیمی میان مقام‌های اسرائيلی، آمریکایی با حماس انجام شده که البته مقام‌های قطری به عنوان واسطه و میانجی به جای حماس در این مذاکرات حضور داشته‌اند.
برت مک گورگ، مقام ارشد شورای امنیت ملی کاخ سفید در حال حاضر در خاورمیانه است و تلاش می‌کند با برگزاری جلساتی میان قطری‌ها و اسرائيلی‌ها زمینه را برای توافق و آزادی گروگان‌ها فراهم سازد.
نتانیاهو توافق با حماس را می‌پذیرد؟
از ابتدای این بحران، بسیاری در داخل اسرائيل، بنیامین نتانیاهو را مقصر این وضعیت می‌دانستند و دولتش را به خاطر شکست اطلاعاتی در پیش‌بینی حمله حماس و همچنین درگیر کردن کشور در بحران‌های سیاست داخلی و دو قطبی‌سازی در جامعه اسرائيل مورد انتقاد قرار داده‌اند.
در همین حال از همان فردای حمله حماس به اسرائيل، بسیاری او را تحت فشار قرار دادند که هرچه سریعتر با این گروه فلسطینی به توافقی دست یابد که زمینه‌ساز آزادی گروگان‌ها شود. در همین حال خانواده این گروگان‌ها هم تاکنون تجمعات فراوانی برگزار کرده و از دولت خواسته‌اند عزیزان آنها را از نوار غزه خارج کند.
همچنین آمریکا تلاش بسیاری دارد تا زمینه برای اجرای این توافق و آزادی گروگان‌ها و شهروندان خود را از دست حماس فراهم سازد. در نتیجه توافق نتانیاهو با این گروه فلسطینی می‌تواند او را از این فشارهای داخلی و بین‌المللی نزد متحدینش راحت کند اما در مقابل متحدین داخلی او و به ویژه کسانی که در کابینه دست راستی نتانیاهو حضور دارند کاملا با هرگونه توافق و امتیاز دادن به حماس مخالف هستند.
آگهیبه کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پیشتر بتسلئيل اسموتریچ، وزیر دارایی کابینه نتانیاهو از ارتش اسرائيل خواسته بود که «وحشیانه به حماس ضربه بزند و به موضوع اسرا توجهی نکند.» اظهارات این وزیر اسرائيلی بیانگر دیدگاهی در میان تندروهای اسرائيلی است که تصور می‌کنند هرگونه توافق با حماس می‌تواند نشانه‌ای از ضعف اسرائيل در مقابل گروه‌های فلسطینی و دشمنان این کشور باشد.