مقبره میساک مانوشیان، کمونیست ارمنی‌تبار و سمبل مقاومت فرانسه قرار است به زودی به پانتئون، مدفن مشاهیر این کشور انتقال یابد. او نخستین کمونیست و نخستین مبارز از تبار بیگانه خواهد بود که درکنار سرشناسانی چون ولتر، امیل زولا، ویکتور هوگو و ماری کوری به خاک سپرده می‌شود.
آگهیامانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه با اعلام این خبر گفت: «میساک مانوشیان، بخشی از عظمت ما را به دوش می‌کشد. او تجسم ارز‌ش‌های جهان شمول آزادی، برابر و برادری است که به نام آن‌ها از جمهوری فرانسه دفاع کرد.»
بنا بر اعلام کاخ الیزه، مقبره میساک مانوشیان قرار است در ۲۱ فوریه ۲۰۲۴ و در هشتادمین سالگرد جان‌باختنش به پانتئون منتقل شود. امانوئل ماکرون پیش از این از سال ۲۰۱۷ تا کنون مقبره سیمون وی، سیاستمدار و حقوق‌دان، موریس ژنووا، شاعر و نویسنده و ژوزفین بیکر، رقصنده، خواننده و بازیگر را به مدفن مشاهیر فرانسه منتقل کرده است.
میساک مانوشیان قرار است به همراه ملینه همسرش در این مقبره به خاک سپرده شود. ملینه مانوشیان نیز امنی تبار و از فعالان نهضت مقاومت فرانسه بود. وی که ۴۵ سال پس از همسرش زیست، نویسندگی و آموزگاری پیشه کرد و در ۶ دسامبر ۱۹۸۹ درگذشت. مقبره او در حال حاضر در گورستان پاریزن ایوری در نزدیکی پاریس قرار دارد.
رئیس جمهوری فرانسه همچنین با ادای احترام به تمام همرزمان بیگانه این زوج در نهضت مقاومت فرانسه در بیانیه خود اعلام کرد: «خونی که برای فرانسه ریخته شده، برای همه یک رنگ است.»
این بیانیه در مراسم گرامی‌داشت سالگرد خطابه ۱۸ ژوئن که هرسال در مونت والرین، در جوار بنای یادبود مبارزان فرانسوی برگزار می‌شود توسط امانوئل ماکرون خوانده شد.
خطابه ۱۸ ژوئن نخستین سخنرانی شارل دوگل، رئیس دولت در تبعید فرانسه در جریان جنگ جهانی دوم و در دوره اشغال این کشور توسط آلمان نازی بود که از رادیو بی‌بی‌سی به گوش مردم فرانسه رسید. این بیانیه را آغاز نهضت مقاومت فرانسه می‌دانند.
میساک مانوشیان که بود؟
میساک مانوشیان شاعر و روزنامه‌نگار ارمنی‌تبار کمونیست بود. وی در سال ۱۹۰۶ در آدیامان ترکیه به دنیا آمد و از نسل‌کشی ارامنه به دست دولت عثمانی جان به در برد. وی در سال ۱۹۲۵ به لبنان رفت و سپس در فرانسه پناهنده شد.
مانوشیان در جنگ جهانی دوم به نهضت مقاومت فرانسه در برابر آلمان نازی پیوست. وی در نوامبر ۱۹۴۳ در منطقه مون والرین به اسارت نظامیان آلمان نازی در آمد و در ۲۱ فوریه ۱۹۴۴ به همراه ۲۲ نفر دیگر از همرزمانش در گورستان پاریزین ایوری تیرباران شد.
آقای ماکرون با حضور بر مزار فعلی او در این گورستان یاد او دیگر همرزمانش را گرامی داشت.
در بین سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ حدود هزار مبارز و گروگان توسط ۳۰ سرباز آلمانی تیرباران شدند. ۶۵ درصد از آن‌ها کمونیست، ۲۰ درصد بیگانه و ۱۷ درصد یهودی بودند.
الیزه همچنین اعلام کرد که یاد و خاطره کمونیست‌ها و گولیست‌ها که هر دو در نهضت مقاومت نقش داشتند در مراسمی واحد گرامی داشته می‌شود.
گولیست‌ها طرفداران شارل دوگل بودند که از رقبا و مخالفان اصلی کمونیست‌ها در آن زمان به شمار می‌آمدند.
خبر انتقال مقبره میساک مانوشیان به پانتئون مورد استقبال بسیاری از هواداران احزاب چپ به خصوص کمونیست‌های فرانسه قرار گرفت.
فابین روسل، دبیر ملی حزب کمونیست فرانسه در توئیتر خود نوشت: «میساک و ملینه نماینده یک اندیشه اساسی فرانسه‌اند: «ملتی سیاسی، متشکل از شهروندانی با تبارهای گوناگون مع بر سر ارزش‌هایی جهانی متحد شده‌اند.»
آن ایدالگو، شهردار سوسیالیست و اسپانیایی‌تبار پاریس نیز در توئیتر خود نوشت: «در نهایت ملینه و میساک مانوشیان به پانتئون خواهند آمد. به رسمیت شناختن نقش بیگانگانی که به قیمت جان خود برای آزادی کشور و ملت ما جنگیدند توسط دولت اقدامی عادلانه و قابل انتظار است. آن‌ها چهره‌های فرانسه هستند.»
همزمان روز شنبه عنوان «جان‌باخته در راه فرانسه» به ۹۱ مبارز نهضت مقاومت و بیگانگانی که ارتش آلمان نازی در مون والرین تیرباران کرده بود اختصاص داده شد.
پوستر سرخ؛ ابیات یادآور
لوئی آراگون، شاعر و نویسنده سرشناس سورئالیست فرانسوی با الهام از آخرین نامه میساک مانوشیان به ملینه، همسرش به یاد این مبارز ارمنی‌تبار کمونیست شعری با عنوان «ابیاتی برای یادآوری» سروده است. این شعر بر بنای یادبود جانباختگان نهضت مقاومت فرانسه در قبرستان پرلاشز پاریس حک شده است. در قسمتی از این شعر خطاب به میساک مانوشیان و ۲۲ همرزمش که در فوریه ۱۹۴۴ تیرباران شدند، آمده است:
در آخرین لحظات شما در آخرین روزهای فوریه
همه‌چیز رنگ یک‌نواخت یخ‌بندان به خود گرفته بود
آن‌گاه یکی از شما به آرامش گفت:
برای همه آرزوی خوشبختی می‌کنم
برای هرکسی که زنده می‌ماند
من نفرتی از مردم آلمان با خود به گور نخواهم برد
آگهیبدرود ای رنج، ای لذت، گل‌های سرخ بدرود
بدرود زندگی، بدرود ای نور، ای باد
لئو فره، موسیقی‌دان و خواننده صاحب‌نام نیز بر اساس این شعر ترانه‌ای با نام «پوستر قرمز» خوانده است. پوستر قرمز اشاره به پوستر تبلیغاتی دولت ویشی فرانسه و مقاقمات آلمان نازی دارد که در بهار ۱۹۴۴ جهت بدنام کردن ۲۳ عضو گروه منوشیان در پاریس توزیع شد.