«ژینا جان تو نمی‌میری، نامت یک رمز می‌شود»؛ یک سال از نوشتن این جمله روی قبر ژینامهسا امینی گذشت. مهسا دختری ۲۲ ساله‌ای بود که سال گذشته به دلیل مساله حجاب توسط گشت ارشاد دستگیر شد و چند روز بعد هم جان باخت. مقامات ایرانی مدعی بودند که پوشش او مطابق با «قوانین حجاب» نبوده است.
آگهیاو چند ساعت پس از دستگیری به بیمارستان منتقل شد و سپس درگذشت. مرگ او تبدیل به نمادی برای مبارزه با حجاب اجباری و اعتراضات سراسری در ایران و در دیگر کشورهای دنیا شد. حالا در سالگرد مرگ او، اعتراضات همچنان ادامه دارد.
مژگان افتخاری، مادر مهسا امینی به مناسبت سالگرد دخترش پستی در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت: «یک سال از آسمانی شدن فرزند دلبندمان مهسا، ژینای کردستان و فرشته ایران گذشت، سالی که هر لحظه‌اش سرشار از حزن و اندوه بود.»
آیا امجد امینی، پدر مهسا امینی بازداشت شد؟
ابتدای روز ۲۵ شهریور، شبکه‌های اجتماعی از دستگیری امجد امینی، پدر مهسا امینی خبر دادند. اما بعد از ساعاتی خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی این خبر را تکذیب کردند. ایرنا در گزارشی نوشت که «این خبر کذب است و آقای امینی هم اکنون در منزلش در سقز است.»
در عین حال، خبرگزاری فارس به نقل از یک منبع آگاه نوشت که «فرد مورد نظر رسانه‌هایِ ضدانقلاب بازداشت نشده و یک نهاد امنیتی صرفا او را خواسته و مسائلی را مطرح کرده و مسئله اساسا دستگیری نبوده و هم‌اکنون نیز این فرد مثل قبل آزاد است.»
خبرگزاری تسنیم هم به نقل از امان‌الله گشتاسبی، فرمانده سپاه بیت‌المقدس استان کردستان نوشت که نیروهای امنیتی پدر مهسا امینی را «بازداشت نکردند» اما «پس از هماهنگی در مسیر او را به محل رساندند».
واکنش چهره‌ها و خانواده‌های معترضان و زندانیان سیاسی به سالگرد درگذشت مهسا امینی
طی یک سال گذشته، چهره‌ها و بازیگران زیادی به مرگ مهسا امینی و حمایت از مردم و مبارزه با حجاب اجباری واکنش نشان دادند. برای برخی از آنها پرونده قضایی تشکیل شد و برخی دیگر هم با احکام مالی و حبس مواجه شدند. حالا هم در سالگرد فوت خانم امینی، چهره‌ها و بازیگران مطرح سینمای ایران همدلی خود را با خانواده مهسا امینی و حمایت از مردم ایران در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند.
هانیه توسلی، بازیگر سینما با انتشار تصویر مهسا امینی نوشت: «تصویر گویاست ... اسطوره‌ای زاده شد، مهسا جاودانه است.» پرویز پرستویی، بازیگر سینما و تلویزیون با انتشار ترانه «یوسف من» به خانواده‌های داغدار یک سال گذشته تسلیت گفت.
همچنین هنگامه قاضیانی، بازیگر سینما و تلویزیون ایران در استوری اینستاگرام نوشت: «دنیای من دیگر به پیش از شهریور و آبان ۱۴۰۱ بازنخواهد گشت.»
زینب موسوی، کمدین معروف به «امپراطور کوزکو» که در یک سال گذشته بازداشت و محکوم شد در اینستاگرام خود آهنگ «برای» شروین حاجی پور را دوباره منتشر کرد.
زندانیان سیاسی هم در سالگرد فوت مهسا امینی دست به اعتراض و اعتصاب غذا زدند. نرگس محمدی، فعال سیاسی در اوین از مردم دعوت خواست تا به هر صورت که می‌توانند با خانواده مهسا امینی همراهی کنند.
علی یونسی و امیرحسین مرادی، دانشجویان نخبه دانشگاه شریف و برخی دیگر از زندانیان سیاسی در آستانه ۲۵ شهریور دست به اعتصاب غذا زدند.
جو امنیتی در ایران حاکم است
هفته گذشته مژگان افتخاری و امجد امینی، با انتشار متنی در اینستاگرام اعلام کردند که در سالگرد فوت فرزندشان، بر آرامگاه او در آرامستان آیچی سقز مراسمی را برگزار می‌کنند. در جریان این مراسم، جو امنیتی در این منطقه هم بیشتر شد.
تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که نیروهای یگان ویژه در سقز مستقر شده و جاده بانه به سقز، زادگاه و آرامگاه مهسا امینی را بسته‌اند. گزارش‌های منتشر شده حاکی از این است که از روز جمعه ورودی‌های شهر سقز در کنترل نیروهای امنیتی بوده است.
البته خبرگزاری ایرنا روز جمعه اعلام کرد که از صبح شنبه جاده بانه به سقز به دلیل «تعمیر تونل گردنه خان از ساعت ۶ صبح تا اطلاع ثانوی» مسدود خواهد شد. این خبرگزاری به نقل از روابط عمومی اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای بانه «از مردم خواست روز شنبه از این محور تردد نکنند.»
علاوه بر این ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد آب سد در مسیر آرامستان آیچی را باز کرده‌اند تا مسیر رسیدن به آرامگاه مهسا امینی بسته شود. گفته می‌شود در صورتی که راه‌های اصلی منتهی به آرامستان بسته شود، مسیری که مردم می‌توانند بدون استفاده از راه‌های اصلی، خودشان را به آرامستان برسانند، تنها همین مسیر رودخانه بوده است.
هه‌نگاو، سازمان حقوق بشری کردستان در جریان سالگرد مهسا امینی گزارش داده که تاکنون دست‌کم در شهرهای سنندج، کامیاران، بانه، سقز و دیواندره «اعتصاب کامل» صورت گرفته است.
البته که سالگرد فوت مهسا امینی مصادف با فوت «امام هشتم شیعیان» بوده و احتمالا بخشی از تعطیلی‌ها در مناطق غیرسنی‌نشین، به دلیل این مراسم عزاداری مذهبی بوده است.
با این حال، چند روز پیش برخی از احزاب کرد ایران برای این روز فراخوان اعتصاب داده بودند. شنیده‌ها حاکی از این است که نهادهای حکومتی و ماموران امنیتی به بازاریان هشدار داده‌اند که در اعتصاب‌ها و اعتراض‌ها شرکت نکنند.
آگهیدر تهران هم جو امنیتی از چند روز قبل حاکم بوده و نیروهای یگان ویژه در مکان‌های اصلی شهر مستقر شده‌اند. تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که مردم از جمعه شب در خانه‌های خود شعارهایی علیه علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی سرمی‌دهند. ویدئوهای دیگر، اعتراضات در شهرهای دیگر از جمله اصفهان، مشهد و بانه و شیراز را نشان می‌دهد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
روز جمعه، مولانا عبدالحمید نماز جمعه زاهدان در بخشی از صحبت‌هایش به موضوع مرگ مهسا امینی و جان باختگان اعتراضات یک سال اخیر اشاره کرد. او گفت: «اگر به جریان مهسا و موضوعات جمعه خونین و جان‌باختگان اعتراضات اخیر رسیدگی می‌شد مردم تسلی پیدا می‌کردند.» در همین راستا، روز جمعه هم در زاهدان مانند بسیاری از جمعه‌های گذشته، مردم بعد از نماز جمعه تظاهرات کردند. آنها شعار می‌دادند «مرگ بر جمهوری اعدامی.»